Naardens Pianofestival 2021

Vorig jaar rond deze tijd kon het Naarden International Piano Festival vanwege strenge coronamaatregelen niet plaatsvinden, maar dit jaar gaat het festival sowieso door. De concerten zullen vier dagen lang, van 29 april tot en met 2 mei 2021, online plaatsvinden en opgenomen worden in de Grote Kerk en op concertlocatie Bij Andreas.

Pareltjes

In 2018 richtten pianiste Nino Gvetadze en Hankie Bruinsma directrice van concertpodium Bij Andreas, het Naarden International Piano Festival op.  Het festival heeft als doel jonge talentvolle pianisten, die net afgestudeerd zijn en aan het begin van hun carrière staan, te ondersteunen. ,,Vaak belanden jonge pianisten na hun afstuderen in een gat”, zegt Nino Gvetadze. ,,De meeste hebben niet genoeg concerten gegeven om ontdekt te worden. Daarvoor hebben ze een netwerk nodig. De conservatoria begeleiden de studenten wel, maar regelen niet de contacten met programmeurs van de concertzalen of managers van platenlabels.” De van oorsprong Georgische pianiste benadrukt dat veel studenten wel meedoen aan concoursen waar bovendien talentjagers aanwezig zijn, maar dat er te veel concoursen zijn waardoor niet alle pareltjes er tussenuit worden gepikt.

In de ‘Discovery Serie’ van het muziekfestival laten zes afgestudeerde pianisten hun kunnen zien voor eregasten. ,,Hoe ik de pianisten geselecteerd heb? Ik heb heel goed contact met de conservatoria in Nederland en zij geven mij ook advies. Ik krijg dan opnames van de meest talentvolle pianisten toegestuurd en daar selecteer ik de top zes uit.”

Minstens zo belangrijk is voor de jonge pianisten het contact leggen met de meesterpianisten op het festival. ,,Zij hebben ervaring en een netwerk.” Had Gvetadze een meesterpianist als voorbeeld? ,,Ik studeerde in Den Haag voor mijn master en pianist Jean-Yves Thibaudet trad toen op tijdens een muziekfestival in de Philipszaal. Ik mocht voor hem voorspelen. Hij heeft mij toen voorgedragen aan zijn agentschap en uitgenodigd om met hem een concert te geven op het muziekfestival in Spoleto in Italië. We hebben tot op de dag van vandaag contact. Zo zie je hoe belangrijk het is om de juiste mensen te ontmoeten op een festival.”

Standaardrepertoire

Een concertpianist vergroot zijn carrièrekansen door zich te onderscheiden van anderen, vertelt Gvetadze. ,,Dat je een eigen persoonlijkheid bent op het podium en een eigen verhaal weet te vertellen. Dat kan door nieuw of onbekend werk te spelen, maar ook met het standaardrepertoire.”

Het Naarden Internationaal Piano Festival vindt online plaats en wordt gestreamd. Op het openingsconcert speelt de 27- jarig Georgische pianiste Mariam Batsashvili. Een veelbelovend talent. Zij heeft in 2014 het Internationaal Liszt Pianoconcours in Utrecht gewonnen. ,,Ik speel dan ook solo en samen brengen we ‘Rachmaninov’. Het avondconcert op 30 april is in handen van de Britse Imogen Cooper die werken van Beethoven laat horen. Zij is een idool voor heel veel jonge pianisten.” De laatste dag treedt de Franse pianist Frank Braley (1968) op. ,,Ook hij is een geweldige pianist. In 1991 won hij het Koningin Elisabeth concours in België. Hij brengt een prachtig programma met Beethoven, Debussy en Gershwin.”

Naarden International Piano Festival van 29 april tot en met 2 mei 2021. Volledig programma zie www.bijandreas.nl

 

Boek een concert Samen/uit/thuis

In tijden van crisis ontstaan nieuwe initiatieven. Eén ervan is boekingssite en platform ‘Samen/uit/thuis’. Op deze website kunnen liefhebbers van liveoptredens onder meer Gooise artiesten boeken, die ze vanwege de coronacrisis momenteel niet kunnen zien in theater- en concertzalen.

Cora Burggraaf

Oprichters van dit platform zijn zangeres Cora Burggraaf, docent Nederlands en fagottiste Ludian Schaling en grafisch vormgever Herman Rienstra. ,,Het idee ontstond een jaar geleden aan de keukentafel”, zegt Cora Burggraaf. ,,Met de lockdown kwam het besef dat een artiest wel in coronatijd kon optreden, alleen niet in de zalen. Hoe bereik je dan je publiek? Normaal gesproken is de organisatie in handen van de zalen zelf, en wij wilden deze artiesten helpen.”

Rienstra bouwde de site ‘Samen/uit/thuis’ en al snel stroomden de aanmeldingen binnen van musici en theatermakers. Ook uit het Gooi hebben musici als altvioliste Judith Wijzenbeek en pianist Folke Nauta zich aangesloten bij het platform. ,,We selecteren zorgvuldig. De criteria zijn kwaliteit en bewezen ervaring. Denk hierbij aan artiesten die hun sporen al hebben verdiend op de podia.” Hoe boek je een artiest? ,,Stel je partner wordt jarig en je wil een thuisconcert organiseren, dan kun je dat direct via de site regelen. Er is dan overleg en we brengen je in contact met de artiest. We vragen eerlijke en vaste prijzen. En alle verdiensten gaan naar de artiest.”

Flitsoptreden

Als je bijvoorbeeld Judith Wijzenbeek uit Hilversum wil boeken kost dat voor een half uur solo 400 euro en met pianist voor een uur 1000 euro, inclusief btw en reiskosten. ,,Natuurlijk is dat veel geld. Maar als je uitlegt waar die prijs vandaan komt: dat je moet studeren en repeteren, dan maak je het snel inzichtelijk. Wat veel mensen doen met een kleine portemonnee is een flitsoptreden aanvragen. Dat kost 150 euro. Je boekt dan een artiest die woont in je eigen woonplaats. Die artiest doet bijvoorbeeld een verrassingsoptreden voor iemand en zingt dan een kwartier. Als je familie, vrienden en de buren uitnodigt voor een bijdrage dan heb je het bedrag zo bij elkaar.”

De zangeres noemt het geven van een thuisconcert telkens een bijzonder ervaring. ,,Ik heb een paar keer concerten gegeven voor slechts twee luisteraars. Dat was heel leuk. Het is zoveel persoonlijker. Dan pas ik mijn optreden en repertoire aan, aan de situatie. De praatjes tussendoor zijn veel informeler en dat waarderen mensen enorm. De totaal-ervaring wordt ook verhevigd. Als je met z’n tweeën zit te luisteren, dan kun je je niet verbergen in je pluchen stoel.”

‘Samen/uit/thuis’ is een succes. ,,Ik hoop dat het concept na de coronacrisis ook toekomst heeft. Dat het een mooie aanvulling blijft op de optredens in de zalen en een toevoeging wordt aan het culturele bestel. Want de feedback is zo positief en de reacties zijn hartverwarmend. Het verbindt!” https://samenuitthuis.nl/portfolio_tag/hilversum/

 

Violist Daniel Rowland and friends

Het online streamen van een concert met alleen musici in een concertzaal, is in deze corona-tijd gemeengoed geworden. Stichting Chamber Music Weesp organiseert in hun vertrouwde Van Houten-Kerk een nieuwjaarsconcert met een vriendenkwartet onder leiding van violist Daniel Rowland.

,,Professioneel gezien was het een heftig jaar”, vertelt Daniel Rowland. ,,Vorig jaar maart waren we vlak voor de eerste lockdown in London. Mijn vriendin Maja Bogdanović speelde een Haydn celloconcert en ik gaf nog les op het conservatorium (Royal College of Music), maar daarna werd alles voor maandenlang afgezegd.” De Brits-Nederlandse violist Daniel Rowland (1972) is een befaamd internationaal kamermuziekmusicus. Hij is met name bekend als jarenlang voorman van het Brodsky Quartet en als oprichter van het Stift Kamermuziekfestival in Twente.

Corona-proof

,,In de tijd dat alles werd uitgesteld ontdekten we dat je niet de hele wereld hoeft rond te reizen om leuke en gelijkgestemde musici te vinden. Die wonen om de hoek in Amsterdam. We hebben vriendschappen versterkt en met hen corona-proof streamingconcerten gegeven.” Rowland vindt het opnemen van concerten met online streaming helemaal niet vervelend. ,,De Bethlehemkerk in Amsterdam Noord is een studio met topkwaliteit audio en video en daar ging het streamen voor online publiek fantastisch.” Persoonlijk gezien noemt de violist 2020 een magisch jaar. ,,Tijdens de eerste lockdown werd mijn vriendin zwanger. Ons dochter Lily is nu een maand oud. Ik had nooit gedacht dat ik zoiets intiems zou meemaken.”

Voor het nieuwjaarsconcert in Weesp heeft hij zelf het kwartet samengesteld. Altviolist Joël Waterman is een studievriend van Rowland. ,,Gedurende vele jaren heb ik met hem honderden projecten gedaan. Thijmen Huisingh is een geweldige violist en een jeugdvriend van Joël. Maja is mijn droomcelliste.”

Vier muziekwerken gaat het ensemble spelen. Als eerste ‘Trois Pieces’ van Igor Stravinksy. ,,Dit zijn drie kleurrijke stukken met intense muziek. Het eerste stuk duurt enkele minuten. Dan is er een deel met grillige, circusachtige muziek, en het stuk eindigt met een koraal. Stravinsksy zei zelf dat dit koraal een van zijn eigen favoriete creaties was.”

Jewish Quartet

Vervolgens gaat Stravinsky’s muziek naadloos over in het ‘Strijkkwartet nr. 4 in D, opus 83’ van Dmitri Shostakovich. ,,Dit stuk wordt wel het ‘Jewish Quartet’ genoemd omdat het joodse thema’s bevat. Eerst is het indringend, dan heeft het een langzaam deel, daarna een meeslepend stuk en eindigt het heel zacht; in het niks.”
Het derde werk is ‘Zes Bagatelles, opus 9’ van Anton Webern. ,,Dit zijn zes hele korte stukken, die als fluisterende muziek worden omschreven. Alsof de volumeknop telkens een beetje wordt bijgesteld om terug te komen naar de stilte.”

Als laatste: ‘Strijkkwartet nr. 11, opus 95’ van Ludwig van Beethoven. ,,Dit werk is minder stil. Het begint heel vol en heeft een heftige uitbarsting. Beethovens hart was gebroken toen hij dit schreef. Dit is een van zijn kortste kwartetten, en misschien wel het meest intense.”

Rowland is heel positief over de organisatie Chamber Music Weesp dat zij het concert niet heeft afgezegd. Ze blijven de musici steunen. ,,Zoals dirigent Muti bij het nieuwjaarsconcert zei: ‘Muziek is niet alleen entertainment maar ook voedsel voor de ziel. Want zonder de kunsten is het leven niet veel waard’.”

 

Nederlandse Thisbe Vos beroemd in Los Angeles

Ze is de enige Nederlandse jazz zangeres en songwriter die woont en werkt in Los Angeles: Thisbe Vos. En ze komt uit Huizen. Vos zingt in de jazzy stijl van de jaren 30, 40 en 50 en schrijft liedjes voor primetime tv- programma’s. Momenteel is ze bezig, haar nieuwe muziekalbum ‘Renaissance of You’ rond te krijgen met een crowdfunding.

Al twee keer heeft Thisbe Vos (1980) in deze krant gestaan: als zevenjarig zangtalentje, toen ze meedeed aan een nationaal kindersongfestival en tien jaar later als de ontdekking van de Grote Avond van de Willem de Zwijger in ’t Spant. Nu verschijnt ze op deze pagina als bekende jazz zangeres in Hollywood.

Thisbe Vos

Na het gymnasium in Bussum stond het voor Vos helemaal niet vast dat ze een muziekopleiding wilde volgen. ,,Ik wilde kunstschilderes worden”, vertelt de zangeres via Skype. ,,En dan schilderen als de oude meesters zoals Rembrandt maar ik kon de juiste opleiding niet vinden. Ik bestudeerde de schilderkunst toen in boeken.”

Per toeval ontdekte ze de Engelse swingdanceband The Jives Aces. Die vond ze zo leuk dat ze naar al hun concerten ging. Vos kwam in contact met de bandleden en uiteindelijk vroegen ze haar mee op tournee. ,,Dat was precies waar ik op zat te wachten. Ik was bijna achttien en ik wilde de wereld ontdekken. Drie jaar lang toerden we door heel Europa en de VS; in totaal deden we 80 steden aan. Mijn ouders vonden het prima. Die wisten wel dat ik geen rebel was en niet aan drugs deed, maar wel dat ik kunstzinnig was.” Die jaren vond ze geweldig. ,,In het begin streek ik kostuums en beantwoordde ik fanmail. Na een tijdje kwam de band erachter dat ik ook echt kon zingen en toen werd ik in de show opgenomen en mocht ik sololiedjes zingen. Ik heb heel veel van ze geleerd.”

Sophistication

De zangeres begint liedjes te schrijven in de stijl van romantische jazz uit de jaren 30, 40 en 50 met als doel een eigen album opnemen in de VS. In 2008 ontmoette Vos in Los Angeles de jazzbassist Henry Franklin. Hij nam haar onder zijn vleugels en introduceerde haar in de jazzwereld. ,,Hij wist mij te vertellen wie je moest hebben om met musici een plaat op te nemen.” Voor haar eerste album ‘Sophistication’ (2011) heeft ze twee jaar lang moeten sparen.

Door promotie online werft ze een schare aan fans en krijgt ze naam met haar liveoptredens zoals in de Cicade Club en het Marriott Hotel in Los Angeles. Vos is geëerd met verschillende prijzen, waaronder Jazz Artist of the Year van de International Music & Entertainment Association. De laatste vijf jaar verschijnen haar songs in televisieseries. ,,Er wordt hier ontzettend veel tv gemaakt en daarvoor wordt vaak jazzy muziek gebruikt. Het is voor de producenten goedkoper om liedjes te gebruiken van bands die onafhankelijk zijn en niet bij een grote platenmaatschappij zitten. Alle rechten liggen dan bij één persoon. Als je dan naar een prime time kerstaflevering van de serie ‘Bull’ zit te kijken en je liedje weerklinkt, dan is dat echt fantastisch.”

Nina Simone

Inmiddels is de oud-Huizense zangeres bezig met haar vijfde album: een blues-album met als titel ‘Renaissance of You’, geïnspireerd op de muziek van Nina Simone. Ook dit keer hoopt ze dat haar fans via crowdfunding de productie van dit album willen ondersteunen. ,,Als kind vond ik ‘My baby just care for me’ van Nina Simone geweldig! De muziek van Simone inspireerde mij om in deze nare tijd blues-nummers te gaan schrijven. De omstandigheden zijn slecht maar je moet toch door. De kracht vinden in jezelf. Het wordt daarom een uplifting album.” www.thisbevos.com

Delta pianotrio wint Kersjesprijs

Het Delta Pianotrio was blij verrast: het ensemble ontving de prestigieuze Kersjesprijs 2020. Deze muziekprijs wordt toegekend door het Kersjesfonds en is een geldbedrag van 50.000 Euro. Het ensemble bestaat uit violist Gerard Spronk, celliste Irene Enzlin en pianiste Vera Kooper.

Het Kersjesfonds is in 1994 opgericht door de Nederlandse dirigent Anton Kersjes (1923-2004) en zijn vrouw Margreet van de Groenekan. In Nederland is dit fonds een van de grootste particuliere stimuleringsfondsen voor cultuur.

50.000 euro

,,Het was fijn nieuws”, vertelt de Hilversummer Gerard Spronk. ,,Het is een enorme eer om deze prestigieuze prijs te krijgen. Als je kijkt welke ensembles ons voorgegaan zijn: het Storioni Trio, het Matangi Kwartet, het Ruysdael Kwartet en het Van Baerle Trio dan is het een eer in dit rijtje te mogen staan. De prijs van 50.000 euro is ook niet mis. Het geld biedt ons allerlei mogelijkheden om mooie nieuwe dingen te doen. Je krijgt meer zicht op de toekomst en dat geeft ons in deze tijd weer nieuwe moed.”
Het Delta Pianotrio is in 2013 opgericht toen ze alle drie studeerden aan het Mozarteum, het conservatorium in Salzburg. In de loop van de jaren heeft het ensemble meerdere nationale en internationale muziekprijzen gewonnen. ,,In Salzburg speelden we nog maar enkele maanden samen toen we in 2014 de eerste prijs wonnen op een kamermuziekconcours in Litouwen. Een prijs geeft je altijd erkenning en de aanzet om serieus met elkaar verder te gaan werken. Ook is het een stimulans om nieuw materiaal in te studeren en keihard door te werken.”

Persoonlijke klank

Het juryrapport van de commissie van het Kersjesfonds omschrijft het ensemble als volgt: ‘Het heeft een warme weelderige klank en ze spelen perfect in balans’. Spronk licht toe: ,,Elke musicus of ensemble heeft een eigen persoonlijke identiteit. Wij hebben nooit geprobeerd een standaard trio in de lijst van trio’s te willen zijn. Altijd zijn we op zoek naar die persoonlijke klank als drietal. Ons grootste speerpunt is communicatie. Elkaar intuïtief aan te voelen. We proberen niet eens zozeer een perfecte balans te zoeken, maar wel zoeken we de grenzen van elkaars instrumenten. Elkaar uit te dagen in de klank. Soms zelfs door niet dezelfde soort klank te hebben.”

De geldprijs wordt een investering in het trio. ,,We zijn druk bezig met hoe we het geld concreet gaan besteden. We zullen nieuwe cd-opnames maken, maar ook videoproducties opnemen. Wat zeker op ons verlanglijstje staat is een interdisciplinaire theaterproductie van een modern stuk met dans. Het geld moet volgens het regelement in drie jaar worden opgemaakt.” Onder corona-voorbehoud zal de uitreiking van de Kersjesprijs begin volgend jaar plaatsvinden in het Concertgebouw in Amsterdam. www.deltapianotrio.com

 

Mylou en Dorine zijn zielsverwanten

Cabaretières Mylou Frencken en Dorine Wiersma zijn al jarenlang bevriend. Vorig jaar mondde dat uit in een gezamenlijk liedjesprogramma onder de titel ‘Waagstukken’. Levensmoed is het thema van deze muzikale voorstelling vol humor en ernst.

Bij het televisiepubliek is Mylou Frencken (1966) het meest bekend als muzikale barvrouw in het spelletjesprogramma ‘Met het mes op tafel’. Deze rol vervult zij al 24 jaar. Haar corebusiness is evenwel het schrijven van liedjes, columns en boeken. Voor haar theaterlied ‘Geduld’ werd ze in 2019 genomineerd voor de Annie M.G. Schmidtprijs. ,,Samen met Dorine schrijf ik een column in het blad ZIN”, zegt Mylou Frencken. ,,We schrijven hem in briefvorm. Meestal gaan de brieven over onze rommelige levens.”

Bert Klunder

De twee uitgesproken cabaretières leerden elkaar kennen in 2004 bij theater de Roode Bioscoop in Amsterdam waar zij ieder een gastoptreden hadden in het middagprogramma van Maarten van Roozendaal. ,,We vonden elkaar meteen leuk. We snapten elkaars toon. Dorine stopte net met haar duo De Doos. En ik begon net weer in mijn eentje, na jaren een duo te zijn geweest met mijn toenmalige man cabaretier Bert Klunder.” Met hem maakte zij de cabaretprogramma’s ‘Visch en Fruit’ en ‘Varkens Wassen’.
,,Met Dorine werd het een cabaretvriendschap en dat is hartstikke leuk en waardevol in het vak. Je voelt je zielsverwanten. Vaak is dit werk een eenzame toestand met het maken en worstelen van je eigen programma. Maar met ‘Waagstukken’ konden we dat lekker met z’n tweeën doen.”

Liedjesprogramma

Het theaterseizoen van ‘Waagstukken’ zou afgelopen mei gestopt zijn, maar de voorstellingen lopen door tot eind van dit jaar. ,,We zijn niet online gegaan met ons liedjesprogramma. Daar geloofden we niet in. Dorine en ik kunnen prima spelen voor dertig man. Bij een stand-upcomedian ben je afhankelijk van een lach die door de zaal rolt. Dat er rumoer is. Bij ons liedjesprogramma hoeft dat niet per se. Het publiek kan fijn de liedjes alleen maar luisteren.”

Het thema van het liedjesprogramma is moed. ,,Daar hebben we allebei wel iets mee. Ik heb te weinig moed en Dorine juist te veel. Op het eerste gezicht trek ik mij vaker terug. Als ik iets moet ondernemen wacht ik wat af. Ik ben zeker niet laf en uiteindelijk kom ik er wel. Dorine heeft overmoed, toont sterke emoties en wil zich nog weleens vergalopperen. Dorine is een keer gearresteerd en vertelt daarover in de voorstelling. Daarentegen heb ik nog nooit loonsverhoging gevraagd. In de voorstelling ga ik dat doen bij Jan Slagter van Omroep Max voor mijn werk als barvrouw van ‘Met het mes op tafel’. Dat loopt dan volledig uit de hand. Of ik ook echt om opslag ga vragen? Het lijkt mij eng.”

 

Hoopvolle liederen met Liza Lozica

Concertpodium Soest sluit het jaar 2020 af met een kerstconcert, gegeven door mezzosopraan Liza Vjera Lozica die aan de piano begeleid wordt door Luba Podgayskaya. Lozica zingt onder andere het luchthartige ‘Venezia’ van componist Reynaldo Hahn en enkele werken van Strauss en Brahms. Ook klinkt een aantal sfeervolle kerstliederen.

Noten lezen

Een typische Hollandse achternaam heeft zangeres Liza Vjera Lozica niet, maar ze is wel een geboren en getogen Rotterdamse. ,,Mijn ouders komen uit Kroatië, vandaar de vreemde achternaam”, aldus Lozica. Al vanaf haar kleutertijd vond ze theater leuk. ,,Ik kreeg les op de jeugdtheaterschool Hofplein en ik ben lessen blijven volgen tot op de middelbare school. Met opera kwam ik voor eerst in aanraking toen regisseuse Carla van Driel jeugdopera’s ging maken voor het Hofpleintheater. Zij paste bestaande opera’s aan door ze te vertalen in het Nederlands en de muziek te transponeren naar een voor kinderen geschikte toonhoogte.” Na enkele klassieke zanglessen deed Lozica auditie bij het Conservatorium in Maastricht. ,,Echt noten lezen kon ik eigenlijk niet. Ik heb de theoriedocent toen nog een excuusbrief geschreven omdat ik bij de toelating niets kon invullen. Daar heeft hij wel om gelachen.”

Lozica werd toch toegelaten en in 2016 studeerde ze cum laude af. De mezzosopraan behaalde haar master in 2019 aan het Conservatorium in Amsterdam. Vorig jaar ging Lozica naar London voor een vervolgopleiding aan de Guildhall School of Music and Drama. Door de coronacrisis is ze eerder naar Nederland teruggekomen en heeft ze haar semester online afgerond. Een hoogtepunt dat Lozica in Londen beleefde was haar liveoptreden in ‘Petite Choeur’ in ‘Romeo et Juliette’ van Berlioz met het London Symphony Orchestra.

Venezia

Met de Russische pianiste Luba Podgayskaya, die de zangeres kent van het Conservatorium in Amsterdam, brengt Lozica een romantisch ontspannend programma. ,,Dit heb ik speciaal gekozen omdat veel mensen een wanhopig gevoel hebben van: komt het wel goed? Ik wil ze iets van hoop geven. Met de liederencyclus ‘Venezia’ van Reynaldo Hahn laten we het publiek mentaal op reis gaan naar Venetië. In de kern gaat het over een jongen die een meisje probeert te versieren. De grootste grap uit deze cyclus is het lied tegen het eind van een oudere man die zegt: wat ben ik blij dat ik niet meer gek van liefde hoeft te zijn. Zo’n ironisch stuk; daar houd ik wel van.”

Naast ‘Venezia’ zingt Lozica ook liederen als ‘Morgen’ van Strauss en ‘In Stiller Nacht’ van Brahms. ,,Het zijn allemaal liefdevolle liederen; warme omhelzingen. Luba speelt nog een solostuk en dan luiden we de Kerst in met een paar mooie klassiekers.”

 

Pianist Rik Kuppen speelt Verwarde visies

Veelzeggend is de titel van het programma ‘Verwarde visies’ van de jonge pianist Rik Kuppen. Hierin combineert hij de pianocycli ‘Visions Fugitives’ van Prokofjev en ‘On An Overgrown Path’ van Janáček. Beide cycli bevatten dromerige muziekbeelden van de toekomst en van herinneringen. De reeks ‘Fantasiestücke’ van Schumann voegt een ander perspectief toe aan dit kleurrijke programma.

Rik Kuppen

Met ‘Verwarde visies’ treedt Rik Kuppen op in het Rosa Spier Huis in Laren. De van oorsprong Brabantse pianist woont momenteel in Den Haag. Hij vertelt dat hij in de eerste coronamaanden de tijd nam om dingen in te studeren die hij van zichzelf niet eerder mocht spelen. ,,De eerste twee maanden heb ik mij heel goed gevoeld. Ik begon met het instuderen van het eerste boek van de ‘Verzamelende werken’ van Beethoven. Nu is dat goede gevoel minder. Er komt nu een zware periode aan omdat bij veel concertpodia de programmering dichtgetimmerd is en jij daartussen moet zien te komen.”

Kuppen (1994) ontdekte tijdens de muziekles op school de piano. ,,Het was een soort aha-belevenis. Op een keyboard speelde ik de ‘Turkse Mars’ en vanaf dat moment wilde ik van alles spelen.” Vanaf zijn twaalfde kreeg hij pianoles en op zijn zeventiende werd hij toegelaten op het Conservatorium in Den Haag.  Kuppen was een laatbloeier. ,,Daar heb ik mijn voordeel mee gehad. Ik hoefde nooit gedwongen te worden tot studeren; nooit is het een gevecht geweest. Het was natuurlijke motivatie.”

Dutch Classical Talent

Zes jaar lang studeerde hij bij pianodocente Ellen Corver. Met zijn talent won hij in het eerste conservatoriumjaar (2012) de eerste prijs op het Prinses Christina Concours. Zijn master haalde hij in 2017 en hij mocht direct deelnemen aan het ontwikkelingstraject van Dutch Classical Talent. Daar deed hij ideeën op voor zijn programma ‘Verwarde visies’.

,,De visies in de titel komen van Sergej Prokofjev. Die roept met zijn muziek ‘Visions Fugitives’ toekomstbeelden op van wie we willen zijn. Bij Leoš Janáček gaat het over een jeugdherinnering waarin hij met zijn familie wandelde naar de kerk op een overwoekerd pad (‘On An Overgrown Path’.  Die twee heb ik door elkaar gehusseld en zo lopen toekomst en verleden door elkaar heen. Dat is de verwarring. Het mooie is dat de losse muziekstukken naadloos in elkaar overlopen. Luister je alleen, zonder op het programma te kijken, dan herken je de componisten niet. En hoor je hoe deze stukken mooi treurig en hoopvol zijn.”

De pianowerken van Robert Schumann zijn de laatste tijd opvallend veel te horen. Ook de jonge pianist speelt zijn ‘Fantasiestücke’. ,,Het is fantastische muziek. Voor mij muziek die vertrouwd aanvoelt. Het geeft duidelijk aan waar ik sta als pianist. ‘Fantasiestücke’ is muziek van de geest. Het zijn sprookjes en verhalen. Het zijn waanbeelden en geen afspiegeling van de werkelijkheid. Paradoxaal, en ook verwarrend.” www.rikkuppen.nl 

 

Pianoduo Marten en Marte spelen Sacre du Printemps

De première van het ballet ‘Le Sacre du Printemps’, in 1913 in Parijs, met muziek van Igor Stravinksy veroorzaakte een enorme rel. Balletliefhebbers vonden de boertige dansen op woeste ritmische muziek toentertijd onacceptabel. Tegenwoordig wordt de muziek als een van de hoogtepunten van het twintigste-eeuwse repertoire beschouwd. Een versie voor vierhandig piano wordt uitgevoerd door het pianoduo Marten en Marte in de serie Kapelconcerten in Hilversum. Bovendien speelt het tweetal het dromerige ‘Ma Mère l ‘Oye’ van Maurice Ravel.

Horizonkwartet

De tweede naam van pianist Ruben Tekelenburg: Marten, vormt in combinatie met de voornaam van Marte Gerritsma, de naam van het pianoduo Marten en Marte. De twee jonge veelzijdige pianisten kennen elkaar van het ArtEZ Conservatorium in Zwolle. ,,In de periode van onze master op het conservatorium vormden we een pianokwartet: het Horizonkwartet”, vertelt Ruben Tekelenburg. ,,Dat was een speciale studieopdracht en Marte en ik maakten daar deel van uit. We speelden toen meerdere malen ‘Canto Ostinato’ van Simon ten Holt in Muziekgebouw aan het IJ. Succesvol, maar organisatorisch moeilijk. Als pianoduo achter één piano is dat stukken makkelijker.”

Al vanaf 2014 spelen Tekelenburg en Gerritsma met veel plezier samen. Sinds vorig jaar vormen ze een pianoduo. ,,Veel componisten hebben vierhandige werken geschreven voor een piano: quatre-mains. Je hoort heel vaak de quatre-mains die gespeeld worden door pianodocent en hun leerling.”

Le Sacre du Printemps

Het tweetal richt zich liever op de grote stukken, met name op pianowerken uit de 20e en 21e eeuw. ,,De bewerking van ‘Le Sacre du Printemps’ is van Stravinsky zelf.” Deze versie voor quatre-mains werd destijds gespeeld tijdens de dansrepetities. ,,Het stuk is zo complex dat je op de piano niet alle instrumenten kunt laten horen. Alleen de belangrijkste instrumenten zijn in deze versie hoorbaar. Stravinsky doet hierin concessies, maar tegelijkertijd laat hij ook goed horen wat hij met de muziek wil. Je kan de muziek dan beter doorgronden. Hier dient de muziek echt het ballet.”

‘Ma Mère l’oye’ van Maurice Ravel is het andere werk wat op het programma staat. ,,Het is een dromerig stuk. Ravel liet zich inspireren door de ‘Sprookjes van moeder de gans’ (Charles Perrault red.). Het zijn prachtige impressionistische stukken waar je visueel een beeld bij kan vormen. Dit werk is ook bewerkt, maar dan andersom: van origineel quatre-mains naar een orkeststuk.”
Bij elke compositie geeft het tweetal informatie. ,,We laten ook geluidsfragmenten horen. Bij ‘Le Sacre’ spelen we specifieke dansmomenten van een danseres voor. Als we dit stuk in z’n geheel spelen dan weet de luisteraar: ‘Ah, daar gaat ze dansen’. Je luistert dan met een ander oor naar de muziek.” www.martenenmarte.com

 

Nicolas van Poucke speelt Schumann

Voor zijn nieuwe album ‘The Schumann Collection, vol. 1’ zou pianist Nicolas van Poucke op verschillende concertpodia een presentatieconcert geven. Ook BijAndreas in Naarden stond in zijn concertagenda. Door de nieuwe lockdown echter sloten concertzalen. Desalniettemin Van Poucke’s ‘Schumann-album’ toch uitgebracht.

Nicolas van Poucke (Baarn, 1992) opgegroeid in het Gooi, wordt door de bekende pianodocent Jan Wijn gezien als ’Het opvallendste talent van zijn generatie’. De eerste lockdown ervoer Van Poucke in Amsterdam als een vakantie zonder het vakantie te noemen. ,,Ik heb lekker veel gekookt en met mijn twee kinderen in speeltuinen gespeeld. Begin april belde een kennis. Die organiseert huisconcerten en hij had een erfenis gekregen. Hij wilde voor mij de opname en uitgave van een nieuw album bekostigen. Voorwaarde was wel dat ik het voor het label TRPTK zou opnemen. En dat bleek een goede match te zijn.”

Goed in mijn systeem

Van Poucke kreeg twee maanden de tijd om zich voor te bereiden op de opname. ,,Het moest wel snel gebeuren en het moest ook op niveau zijn. Ik koos ‘Fantasiestücke’ en ‘Carnaval’ van Schumann (1810-1856); die stukken had ik nog niet zo lang geleden gespeeld. Het is ook werk waarin ik mij prettig voel en dat goed in mijn systeem zit.”
De talentvolle pianist is zich ervan bewust dat deze pianostukken al veelvuldig zijn opgenomen door vakgenoten. Heeft hij een eigen benadering? ,,Iedere pianist probeert denk ik stap voor stap naar de kern van een werk te komen. Dat doe ik ook en misschien voeg ik er wel iets aan toe. Het is je op een individualistische manier vereenzelvigen met een compositie. Jij bent het die het stuk speelt tenslotte. Evengoed wil je jouw persoonlijkheid ook weer niet al te veel op het werk plakken. Het is paradoxaal.”

Davidsbündler

Voor de opnames in juni heeft Van Poucke twee maanden lang intensief het werk van Schumann beluisterd. Over ‘Carnaval, Op. 9’ (1935) vertelt hij: ,,Dit is een biografisch werk en bestaat uit 21 korte pianostukken. Dit werk is geïnspireerd op karakters uit de Commedia dell’arte en ook uit Schumanns eigen fantasie. Zo komen in muzikale thema’s vrienden voorbij en collega componisten als Chopin. Het is een groot feest. Met op het eind een mars van ‘Davidsbündler’. Dat is een vriendengroep die Schumann verzonnen heeft en die ten strijde trok tegen slechte smaak in de muziek. Zijn muziek komt echt dichtbij. Er zitten stukken bij die hartverscheurend mooi zijn.”

De achtdelige reeks ‘Fantasiestücke, Op.12’ (1837) noemt de pianist: ‘beschrijvingen van gemoedstoestanden’. ,,In tegenstelling tot ‘Carnaval’ waar elk deeltje een karakter is, zijn deze delen grote stukken en minder uitgesproken. Er gebeurt meer in een stuk, meer variaties en je hoort heel goed allerlei tegenstellingen, bijvoorbeeld somber en vrolijk, hard en zacht. ‘In der Nacht’ is zo’n stuk; ongelofelijk gaaf.” Sluitstuk van het album vormt het poëtische pianostuk ‘Arabesque’ (1839). ,,Dat wilde mijn mecenas er heel graag bij hebben en ik gelukkig ook.”

‘The Schumann Collection vol. 1’ van Nicolas van Poucke. Te beluisteren op: cd, digitale download en vinyl. www.nicolasvanpoucke.com

 

Copyright © Dandelion by Pexeto