Tangomuziek van Bachs Partita
- At februari 23, 2021
- By Rudolf
- In Ballet, Klassieke muziek
0
Puristen zullen de wenkbrauwen fronsen bij het zien en horen van de uitzonderlijke combinatie: tangodans op de muziek van Bach. Maar het kan! In de muziektheatervoorstelling ‘Partita’ van muziekgezelschap Musica Extrema en het Internationaal Dans Theater worden onder meer twee bewerkte ‘Partita’s’ van Bach samengevoegd met tango door danskoppel Dominquez.
Artistiek leidster en violiste Tanya Schaap van Musica Extrema weet als geen ander dat tangomuziek verbindt. Ze studeerde klassiek viool aan het Schweelinck Conservatorium in Amsterdam en vervolgens wereldmuziek aan het Conservatorium in Rotterdam. Daar kwam ze ook in aanraking met de Argentijnse tango. Deze mix van krachtige muziek, sensuele dans en gepassioneerde poëzie is ontstaan aan het eind van de negentiende eeuw in de sloppenwijken aan de oevers van de Rio de la Plata in Buenos Aires. Nakomelingen van zwarte slaven mengden hun muziek en dans met die van de seizoenarbeiders en immigranten uit Europa.
Astor Piazolla
,,Ik kreeg op een dag een cassettebandje van Argentijnse muziek en ik was meteen verkocht”, zegt Tanya Schaap. ,,Piazolla kende ik al, maar ik wilde meer tangomuziek horen. Ik ging het verzamelen en dat doe ik nog steeds. Ik ben zelfs naar Argentinië gegaan om tango te studeren bij Fernando Suarez Paz, de eerste violist van het ensemble van Astor Piazolla.”
Een en ander leidde ertoe dat Schaap in 2003 de groep Tango Extremo oprichtte. ,,Al die tijd timmeren wij hard aan de weg. Vanaf 2010 verbreedden wij ons repertoire en veranderden we onze naam in Musica Extrema.” De violiste heeft in samenwerking met het Internationaal Dans Theater meerdere voorstellingen geproduceerd: ‘Tango Mania’ en Tin Pan Alley Parade’; een voorstelling over dansen en muziek uit de jaren twintig.
Jan Rot
,,Het IDT, voorheen Folkloristisch Danstheater, ken ik uit mijn jeugd. Prachtig vond ik de dansen met meisjes in dezelfde kostuums die dan in rijen allemaal gelijk dansen. Dat wilde ik als klein meisje ook graag doen.” Via Jan Rot is ze in contact gekomen met de muziek van Johann Sebastian Bach. Rot heeft Bachs Matthäus Passion hertaald onder de titel ‘Mattheus Passie’. ,,Voor de vijfde keer brengen we zijn ‘Mattheus’. De muziek is helemaal gearrangeerd naar tango en Zuid-Amerikaanse muziek. Er komt altijd een vast publiek op af.”
Voor ‘Partita’ heeft de Duitse componist en musicus Hans Christian Jaenicke twee tango’s geschreven in de stijl van de Bach partita’s. ,,Choreografe Neel Verdoorn kwam met het idee om alleen twee partita’s van Bach te doen met twee dansers. Dat vond ik te eenzijdig en alleen maar vioolsolo te spelen is te intensief. Ik heb er nu zelf een draai aan gegeven.”
Ze vormt samen met pianist Marc Bischoff en Sandor Kem op contrabas een trio. ,,Ik speel wel delen uit de ‘Partita’s’ van Bach maar ook andere stukken van Bach en ook muziek van Händel. Bach was immers een enorme liefhebber van Händels muziek. Tussen de dansen door vertel ik allemaal leuke anekdotes over Bach. Niet de geijkte verhalen, maar dat hij bijvoorbeeld blind werd door een verkeerde behandeling door een oogarts.”
Acrobatiek
Schaap vertelt dat de dansers, het uit Brussel afkomstige koppel Monik en Dante Dominguez, zelf de tangodansen hebben ontworpen. ,,Ze zijn rond de veertig en het is een grappig stel. Ze volgen niet slaafs de voorgeschreven choreografieën, maar vullen zelf ook dingen in. Het zijn dansen waarin zij elkaar aantrekken en afstoten. Zij loopt dan weg en hij gaat er achteraan. Je ziet dus tango, maar ze doen ook aan acrobatiek. Heel erg uitgesproken.”
Wat zullen muziekpuristen van ‘Partita’ vinden? ,,Deze voorstelling is een mooi voorbeeld van ‘out off the box denken’. Dat had ik zelf ook met de ‘Mattheus Passie’ van Jan Rot. Maar ik voel toch een noodzaak om deze muziek op een andere manier te brengen omdat mensen het dat erg leuk vinden. Het is een kruisbestuiving van verschillende disciplines, maar daar pikt iedere kunst- en cultuurliefhebber wel wat van mee. Bovendien is het een leuke aanvulling op het culturele aanbod, zo’n eigenzinnige muziektheatervoorstelling.”
‘Partita’ door Musica Extrema en het Internationaal Dans Theater. www.musicaextrema.nl
Mythe in de Uiterwater
- At mei 15, 2020
- By Rudolf
- In Ballet, Theatervoorstelling
- 0
Theatermaker Jori Hermsen maakt al jaren opvallende theaterproducties met amateurspelers op locatie. Samen met zijn vrouw Jessica Zeylmaker, die tevens ook actrice is, is de locatievoorstelling ‘MYTHE’ ontstaan. ‘MYTHE’ bestaat uit een theatrale route van vijf Griekse verhalen op het terrein van Fort Uitermeer in Weesp. De regie van deze is in handen van Zeylmaker en de teksten zijn van Melissa Knollenburg.
Zeylmaker (1982) is in 2006 afgestudeerd aan toneelschool ArtEZ in Arnhem. Elk seizoen speelt ze mee in een theatervoorstelling van een bekend Nederlands theatergezelschap. ,,Als je veel in het theater komt, heb je mij afgelopen seizoen kunnen zien in ‘We zijn hier voor Robbie’ van Maria Goos bij het Nationale Theater”, vertelt ze. Op televisie is ze onder meer bekend geworden met de serie ‘Vincent van Gogh’ (2013) en ‘Lois’ (2018). ,Ik speelde ook mee in ‘Spijt’ (2013) van Carry Slee. Die wordt nog veel gedraaid op scholen in een anti-pestprogramma. Dan spreken mensen mij nog weleens aan in de supermarkt. Het is fijn dat ik mijn acteren kan afwisselen met toneellessen geven, zowel aan volwassen als jongeren en het ontwikkelen van eigen producties.”
Antigone
De actrice vertelt dat ze altijd al geïnteresseerd was in de Griekse mythologieën. ,,Mijn zus zat op het gymnasium en kwam thuis met boekjes over Griekse mythen en sagen. Ik baalde dat ik geen Grieks kreeg op de havo. Het was ook de tijd dat de serie ‘Odysseus’ op televisie was. Geweldig vond ik dat. Ook later op de toneelschool, als we scènes moesten spelen uit ‘Antigone’ of uit de Troje-trilogie van Koos Terpstra, was dat heerlijk om te doen.”
De tekst van ‘MYTHE’ is geschreven door Melissa Knollenburg. Al eerder schreef ze voor Jori Hermen de voorstellingen ‘Circus Waltz’, ‘The Virgin Suicides’ en ‘Medea’. ,,Samen met haar kozen we vijf verhalen om die theatraal tot leven te brengen.” Het zijn verhalen met steeds hetzelfde thema. ,,Wat telkens terugkomt is dat goden menselijk zijn. Ze zijn heel erg jaloers en ijdel. En altijd op zoek naar liefde en erkenning waardoor die mythes ook niet zo ver van ons afstaan.”
De vijf mythes worden onder andere in een plofhuis, bij het fort en de stuwdam op het terrein van Uitermeer opgevoerd. ,,De mythe ‘Circe’ gaat over de heks Circe en is de dochter van de zonnegod Helios. Ze wordt verbannen uit het godenrijk naar het eiland Aeaea omdat ze een kracht ontdekt die verboden is voor de goden: hekserij. Ze is verdoemd ”
Eros
Een ander stuk heet ‘Eros’. Eros, de god van de liefde, komt bij oppergod Zeus omdat zijn geliefde Psyche verdwenen is. Hij verdenkt zijn moeder Aphrodite van haar verdwijning omdat zij jaloers is op Psyche. Eros wil dat Zeus haar berecht.
Het derde verhaal gaat over ‘Orpheus’. ,,’Orpheus’ is het bekende verhaal van de zanger Orpheus die zijn geliefde Eurydice uit het dodenrijk wilt halen. Met zijn gezang ontroert hij Hades, de god van de onderwereld. Orpheus mag Eurydice van Hades meenemen op de voorwaarde dat hij op de terugtocht naar boven haar niet aankijkt. Orpheus doet dat toch en ze moet blijven.”
Het vierde mythische verhaal heet ‘Midas’ en gaat over koning Midas. ,,Die heeft de gave dat alles wat hij aanraakt in goud verandert. Het eten en zelfs zijn eigen kind worden verguld. Melpomene, de muze van de zang, verlost hem van zijn gave door haar gezang.”
In groepen van vier word je langs alle voorstellingen begeleid. ,,De acteurs spelen elk mythe vier keer op een avond. Op het eind worden de bezoekers verzameld bij het laatste verhaal dat ‘Paris’ heet. Op de bruiloft van Thetis en Peleus wordt prins Paris gevraagd te kiezen welke godin het mooiste is. Hij kiest voor Aphrodite, zich nog niet bewust dat deze keuze zal leiden tot de Trojaanse oorlog. Elke mythe heeft zijn eigen taal en kleur; de een is meer poëtisch en de ander is meer lichtvoetig. En er zit overal humor in.”
‘MYTHE’ door Stichting Jori Hermsen Producties in samenwerking met Stichting Uitermeer. Regie: Jessica Zeylmaker. Tekst: Melissa Knollenburg. Te zien van: 10 tot en met 14 juli 2019 Uitermeer. www.jorihermsenproducties.nl/mythe
Celliste Saartje Van Camp werkt graag met Spinvis
- At juli 31, 2019
- By Rudolf
- In Ballet, Familievoorstelling
- 0
Uit het niets werd popmuzikant Spinvis (Erik de Jong) in 2002 populair met zijn betekenisvolle luisterliedjes. Hij stond al snel op de grote podia. Toen een cellist die zou meespelen uitviel, kwam hij in contact met celliste Saartje Van Camp. Ze spelen sinds 2003 samen, als duo of met de band, en maken muziektheatervoorstellingen. Momenteel toeren de twee met Introdans met de familievoorstelling ‘Vier verhalen en een dag’.
Saartje Van Camp (1974) komt oorspronkelijk uit België. Ze studeerde cello aan de conservatoria van Leuven, Antwerpen en Zwolle. Volgens eigen zeggen leerde ze zoveel toffe mensen in Nederland kennen, dat ze daarom in ons land bleef hangen. Van Camp speelde enkele jaren in het Ricciotti Ensemble en werd een veelgevraagd celliste. Ze trad op met artiesten als Wende Snijders en Jeroen Zijlstra. ,,Ik werk graag samen met andere musici. Ik denk met ze mee en draag dingen aan. Artiesten die iets willen maken; die oprecht en eigen zijn. Die niet krampachtig doen of op veilig spelen; dat vind ik mooi.”
Toen Van Camp in contact kwam met Spinvis werd ze gegrepen door zijn ongrijpbare muziek en poëtische teksten. ,,Het klikte en we gingen steeds meer samen schrijven en voorstellingen bedenken.” Over hun samenwerking zegt ze: ,,Niks is te gek voor Spinvis. Je kunt out of the box denken. We vertrouwen elkaar. Overigens zijn onze achtergronden totaal verschillend. Ik heb klassieke muziek gestudeerd en ook filosofie. Erik komt uit de popwereld en heeft jarenlang in een fabriek gewerkt. Toch komen onze ideeën over kunst overeen.” In 2014 maakten ze samen met Adriaan Luteijn van Introdans, de bijzondere gedanste opera ‘Kintsukuroi’, over het leven van een seismoloog. Een muziektheatervoorstelling die op het Oerolfestival een publieksfavoriet werd.
Dit keer werd het een muziekdansvoorstelling met een sprookjesachtig verhaal: ‘Vier verhalen en een dag’. ,,We waren bezig met een project over het thema: hoe kun je in de digitale wereld je privacy behouden. Overal worden camera’s gebruikt en niets gebeurt ongezien op je computer. Hoe gaan wij daarmee om? Wat voor invloed heeft de digitale wereld op de mens in de toekomst. Met dit thema in het achterhoofd hebben we deze familievoorstelling gemaakt.”
Het verhaal gaat over het meisje Moira (Grieks voor lotsbestemming) dat een prijs wint en drie wensen mag doen. ,,Eerst wenst ze een appel. Ze stopt dan een appelpitje in de grond. Haar tweede wens is te kunnen zien wat er met dat pitje gebeurt en hoe dat een boom wordt. In de toekomst kijken is haar derde wens. Dan ontstaan er drie toekomstbeelden: eentje over 100 jaar, de tweede over 1000 jaar en tenslotte een over 10.000 jaar. Die over 100 jaar is niet echt fantastisch: mensen die nu leven zijn er dan niet meer. Moira ervaart een gevoel van gemis. 1000 jaar later is er een vrolijke wereld waarin iedereen Moira wil volgen. Zij is namelijk een icoon van succes omdat ze een prijs heeft gewonnen. Leuk is deze wereld echter ook niet. Iedereen volgt haar en dat geeft haar een gevoel van onvrijheid.”
In de toekomstwereld over 10.000 jaar is het leven verdwenen. ,,Alles is af en er kan niets meer bij. Haar zelf geplante appelboom is reusachtig groot en draagt nog een appel. Er is echter een verbod: je mag niks veranderen in de toekomst. Tegen het verbod in plukt ze toch de appel. We willen met deze voorstelling zeggen: je hoeft niet te denken dat je geen kant meer op kunt omdat alles is vastgelegd. Je hebt een eigen stem. Je maakt zelf je toekomst.”
Een van de twaalf balletdansers, Vivian Sauerbreij, van Introdans speelt het meisje Moira. ,,Erik en ik spelen samen met Jan Teertstra livemuziek. Daarnaast zijn Erik en ik de vertellers die Moira de prijs uitreiken en de toekomst inleiden.” Het decor bestaat, naast dozen, uit spiegels en een hele grote maan. ,,De maan is er altijd, waar je ook bent. Het is modern ballet. Voor iedereen toegankelijk. Er valt veel te zien en te horen.”
De familievoorstelling ‘Vier verhalen en een dag’ www.introdans.nl