Onder de streep met Jasper van Kuijk
- At augustus 01, 2019
- By Rudolf
- In Cabaret
- 0
‘Onder de streep’ is de derde cabaretvoorstelling van Jasper van Kuijk. Dit keer staat niet het leven centraal van een fictief personage, maar dat van hemzelf. Een hectisch leven waarin hij cabaret combineert met schrijven, lesgeven aan de TU Delft en een gezin met drie piepjonge kinderen. In ‘Onder de streep’ stelt hij een belangrijke vraag: is een leven met meer kennis echt veel beter?
Van Kuijk (1976) staat in cabaretland bekend als een cabaretier met een verhaal. Hij begon bij de elf-mans formatie Delfts Blok, waarmee hij in 2001 het Groninger Studentencabaretfestival won. In 2010 won hij zowel de jury- als de publieksprijs tijdens het cabaretfestival Cameretten. Zijn eerste voorstelling ’T Kan nie op’ (2013) ging over een personage dat het leven alleen ervaart via de televisie. Een jaar later speelde hij in ‘Schoon Schip’ (2014) een gewetenloze zakenman. De cabaretier legt uit dat, wat zijn personages in zijn voorstellingen vertelden, altijd maar een deel over hemzelf ging. Bij ‘Onder de streep’ gaat het alleen over zijn eigen persoonlijke leven.
,,Ik heb drie kinderen in de leeftijd van nul tot vier jaar. Daarnaast geef ik twee dagen per week les in industrieel ontwerpen aan de Technische Universiteit en doe ik onderzoek. Ook schrijf ik columns voor de Volkskrant en nu schrijf ik mee met de televisieserie Koefnoen.”
Thematisch gezien gaat ‘Onder de streep’ over kennis en het onvermogen dat blijft, ook als je deze kennis bezit. ,,Kennis vind ik fantastisch! Maar is meer kennis beter? Ik loop tegen de kennisverslaving van Facebook aan. Dat je zoveel vrienden hebt en denkt: ken ik die allemaal? Dat je ze niet durft te verwijderen. Door sociale netwerken weten we meer van onze familie en vrienden dan we misschien willen. Het is te veel om te kiezen, online vooral.”
Sinds hij kinderen heeft staat zijn leven op z’n kop. ,,Want wat lukt er op een dag met drie jonge kinderen? Vaak kom je tot weinig, en over dat onvermogen heb ik het ook in deze voorstelling.”
Hij is in de loop van de jaren in zijn werk niet kritischer geworden. ,,Nee. Soms sla ik eerder een zijpad in met een ander thema. Anders wordt het een soort hameren. Wel ben ik door het cabaret en mijn columns steeds aan het observeren. Mensen denken dat ik goed weet hoe alles werkt, maar omdat ik een behoorlijke chaoot ben loop ik tegen veel dingen aan. Daarover schrijf ik ook. Kloppen dingen wel en waar wringt het? Ook weer dat onvermogen.”
‘Onder de streep’ door Jasper van Kuijk. Regie: Pim van Alten. Te zien 2016 www.jaspervankuijk.nl
Dit artikel is eerder gepubliceerd in 2016 in de Gooi- en Eemlander
Maartje en Kine en Goldberg Machine
- At augustus 01, 2019
- By Rudolf
- In Cabaret, Theaterconcert
- 0
Huisgenootjes waren ze. Maartje de Boer (1989) studeerde aan het Conservatorium in Den Haag en de Noorse Kine Handlykken (1985) industrieel ontwerpen aan de TU in Delft. In hun studentenwoning vonden ze elkaar in de muziek en humor. Het muzikale cabaretduo Maartje & Kine werd gevormd. Ze deden mee in 2010 op het Groninger Studenten Cabaret Festival en bereikten de finale. Tussen al het studeren door maakte ze met succes hun debuutprogramma ‘Vreemd Folk’. Nu speelt het tweetal de voorstelling ‘De Goldberg Machine’. Een komische muzikale voorstelling over uitvinders, techniek en moderne klassiek muziek in een ingenieus decor.
Bach
,,De titel van de voorstelling: ‘De Goldberg Machine’ heeft niets te maken met de ‘Goldbergvariaties’ van Bach”, legt Maartje de Boer uit. ,,Het gaat om een kettingreactiemachine die is bedacht door Rube Goldberg (1883-1970), een cartoonist en uitvinder die machines tekende. Zo’n machine waarin een rollend balletje een paraplu open laat klappen. Die weer een pallet laat vallen tot er uiteindelijk een verfbom wordt afgeschoten. Ook wel het Domino Day. Het ziet er ingewikkeld uit maar je begrijpt zo’n machine wel. De machines die we nu bedenken, daar begrijp je niks meer van.
Maartje & Kine hebben een fascinatie voor machines en hun uitvinders uit de jaren twintig van de vorige eeuw. ,,We vertellen waargebeurde geschiedenissen. Zoals over de uitvinder en componist George Antheil (1900-1950) die samen met een actrice (Hedy Lamarr, red.) de basis legde voor bluetooth en gps. Zijn ontwerp werd alleen in de tijd van de Tweede Wereldoorlog door niemand serieus genomen. Pas in 1962 is het Amerikaanse leger het gaan gebruiken. Met zijn uitvinding kon men heel precies bommen droppen.”
Basbalalaika
Een andere interesse van het cabaretduo is moderne muziek van experimentele componisten. ,,In de vorige eeuw probeerden componisten nieuwe muziek uit, maar ze hadden vaak geen idee hoe het publiek zou reageren.” In ‘De Goldberg Machine’ mengen Maartje & Kine historische machine-verhalen met grappen en muziek.
Naast volksmuziekarrangementen spelen ze composities van George Antheil, Edvard Grieg en een deel uit ‘Einstein on the beach’ van Philip Glass. Muziek gespeeld op verschillende instrumenten. ,,Ik ben afgestudeerd op accordeon en Kine studeerde viool. Maar we maken ook muziek op basbalalaika, piano, banjo, ukelele, en druminstrumenten. Bijna tien instrumenten. Ons decor hebben we zelf ontworpen en gebouwd: het is een wand met draaiende tandwielen.”
Techniek vormt de rode draad van de voorstelling. ,,We vragen ons af: Waar gaat het heen met de techniek? Het begon met de uitvinding van het wiel en nu zijn er zelflerende machines. Fantastische dingen natuurlijk. De problemen die we zelf niet oplossen, kunnen zelflerende machines juist weer wel aan. Maar het kan ook uit de hand lopen: dat we zelflerende machines niet meer kunnen controleren. Als de mensheid maar niet ten onder gaat aan zijn eigen uitvindingen. Het klinkt naargeestig, maar dat is het niet, zeker niet.”
‘De Goldberg Machine’ van Maartje & Kine. www.maartjeenkine.nl Eerder in 2016 gepubliceerd in de Gooi- en Eemlander.
Vind je dit een goed artikel? Wil je mij steunen? Klik op doneren:
Eva Crutzen wil met Spiritus ergens bij horen
- At juli 31, 2019
- By Rudolf
- In Cabaret
- 0
Het is een clichéverhaal, vindt cabaretière Eva Crutzen: als kind deed ze niets liever dan dansen en acteren. Op haar vierde ging ze op dansles en daar kwamen op haar elfde zang- en toneellessen bij. Dat ze later koos voor de muziek- en theateropleiding Frank Sanders Akademie kwam dus niet uit de lucht vallen. In 2012 won Crutzen de publieksprijs tijdens het Amsterdams Kleinkunst Festival. Twee jaar daarna was de pers lovend over haar eerste cabaretprogramma ‘Bankzitten’. Crutzen vult nu de theaters met haar nieuwe programma ‘Spiritus’ met als thema ‘ergens bij willen horen’.
Haar voorstelling ‘Bankzitten’ bevatte een reeks van verschillende personages en grappige sketches. ,,Mijn eigen kritiek hierop is dat ik het te fragmentarisch vond. Natuurlijk wil je afwisseling: een sketch, een lied en tekst. Dat is heel lekker om te doen en de vorm is goed. Maar bij ‘Spiritus’ probeer ik meer één verhaal te vertellen. Eén geheel. Het gaat eigenlijk over de drang om ergens bij te horen.
Groter geheel
Het belang van opgenomen te worden in een groter geheel. Vroeger was je plek helder. Dan behoorde je bijvoorbeeld net als wij tot een kerk. Dan had je dezelfde normen en waarden en heldere kaders die een veilig gevoel gaven. Inmiddels leven we anders waarin de kaders vervagen of zelfs verdwenen zijn. Je kunt nu overal voor kiezen waar je maar bij wilt horen. Die vrijheid brengt ook een grote druk met zich mee. En als je weet dat je leven wordt bepaald door de keuzes die je maakt, dan kunnen die zorgen voor je eigen geluk maar ook je ondergang.”
Met ‘Spiritus’ wil ze laten zien dat je ook kunt verdwalen, wanneer je op zoekt gaat naar die universele behoefte van geluk om ergens bij te horen. ,,Dat doen mijn personages. Ze hebben iets tragikomisch. Ik zoek naar de tragiek waar ook humor in zit. De voorstelling is niet alleen op de grap gericht, maar het is er wel een belangrijk onderdeel van. Het is en blijft cabaret.”
Bankzitten
Als voorbeeld noemt ze twee vrouwen die aan smalltalk doen en niks beleven. ,,Het zijn twee vrouwen die gespeeld worden door twee handpoppen die er uit zien als mutsen. Ze zijn een beetje verloren in de samenleving en zijn letterlijk mutsen geworden.” Een andere tragikomische figuur is een vrouw die tennis speelt op een tennisbaan. ,,Ze doet zich anders voor en is letterlijk en figuurlijk constant bezig de balletjes hoog te houden om ergens bij te houden.”
Met haar ‘Bankzitten’ werd ze geroemd als talentvolle nieuwkomer in cabaretland. Dat critici nu ‘Spiritus’ extra onder de loep nemen doet haar niet veel. ,,Die angst of je meedoet of eruit ligt, daar heb ik geen last van. Is het minder positief, dan ga ik een derde programma maken met nieuwe pogingen. Belangrijk is: wat vindt het publiek ervan. Zonder arrogant over te komen: de zalen zitten nu vol. En daar doe je het uiteindelijk voor.”
‘Spiritus’ van Eva Crutzen. www.evacrutzen.nl Dit artikel verscheen eerder in 2015 in de Gooi- en Eemlander
Vind je dit een goed artikel? Wil je mij steunen? Klik op doneren:
Marlijn Weerdenburg is volwassen geworden
- At maart 10, 2019
- By Rudolf
- In Cabaret, Theaterconcert
- 0
Een droom gaat in vervulling voor zangeres, actrice en presentatrice Marlijn Weerdenburg: ze zet haar eerste avondvullende soloprogramma op de planken. De titel is simpelweg ‘Marlijn zingt’. Ze wordt aan de piano begeleid door Patrick van Herrikhuyzen. Favoriete muzikanten en songwriters als Paul de Munnik, Daniël Lohues, Bertolf en anderen schreven nieuw materiaal voor haar. In ‘Marlijn zingt’ blikt ze ook terug op haar carrière en noemt Herman van Veen als een belangrijke inspirator.
In de wereld van kunst en cultuur heeft Marlijn Weerdenburg (1983) zich breed ontwikkeld. Haar basis wordt gevormd door twee kunstopleidingen. Ze volgde het Brabants Conservatorium in Tilburg en maakte een overstap naar de Toneelschool en Kleinkunstacademie in Amsterdam, die ze afrondde in 2008.
Als actrice kreeg ze in 2013 nationale faam met haar rol als Danni Lowinski in de gelijknamige televisieserie. Afgelopen jaren presenteerde ze verschillende televisieprogramma’s onder meer ‘De nieuwe lekkerbek’ naast André van Duin en samen met presentator Ersin Kiris: ‘Broodje gezond’, een televisieprogramma dat gaat over voedselhypes en gezondheidsmythes.
Vlak na haar theaterstudie ging ze ook aan de slag als zangeres. Met Helge Slikker vormde ze het duo ‘Miss Molly & me. ,,Anderhalf jaar geleden besloten we onze eigen weg te gaan”, zegt Marlijn Weerdenburg. ,,Niet door ruzie; we wilden gewoon allebei iets verfrissend gaan doen; iets nieuws. Officieel ligt het even stil voor onbepaalde tijd.”
In ‘Marlijn zingt’ vertelt ze uitgebreid over haar inspirator Herman van Veen. ,,Mijn band met hem is heel belangrijk. Hij is een sleutelfiguur in mijn leven.” Toen zij voor musicalzangeres studeerde aan het Brabants Conservatorium liep ze stage bij Van Veen in de kindervoorstelling ‘Verboden te lachen’ (2002). ,,Ik heb hem leren kennen toen ik nog maar negentien was. Herman heeft mij de theaterwereld leren kennen, waar ik mij nog steeds het liefste in bevind.”
Herman liedperformer
‘Verboden te lachen’ toerde met acht andere spelers door Duitsland. ,,Ik had nog nooit in een hotel geslapen! We gingen vroeger thuis niet vaak uit eten, maar met de muzikanten en de crew gebeurde dat elke avond. We werden een theaterfamilie. Ik hoorde opeens ergens bij. Elke avond keek ik hoe Herman de uitverkochte zalen bespeelde. Het was een soort magie. Iedereen klapte precies wanneer hij het wilde, of bleef juist stil zoals hij bedoelde. Ik wilde na mijn stage bij Herman liedperformer worden en een echte actrice. Ik kreeg andere opvattingen over theater en ik wilde verhalen vertellen. Hij raadde mij toen aan theater te gaan studeren in Amsterdam. Dat was een goede keuze. Ik ben door Herman echt volwassen geworden.”
Al lang wilde Weerdenburg een soloprogramma maken met nummers in haar moerstaal Nederlands. ,,Ik heb ooit een keer een aanzet gemaakt, maar toen was ik 25 en stond ik in zaaltjes met 10 man. Daarna heb ik het nooit meer gedurfd.” Maar na de geboorte van haar zoon Teun, nu zeventien maanden geleden, overwoog ze haar carrière nogmaals en besloot dat de tijd er nu rijp voor was. ,,Ik wil voor mijn kind een voorbeeld zijn: als je echt iets graag wil moet je ervoor gaan. Nu is het voor mij een droom die uitkomt.”
Op zoek naar materiaal benaderde Weerdenburg actief haar muzikale helden. ,,Heel snel heb ik Paul de Munnik erbij geroepen. Die zat toen bij mij aan de keukentafel en ik vertelde, met een twee oude maanden baby op schoot, wat ik graag wilde. Paul is ook mijn regisseur. Daniël Lohues kende ik niet maar daar ben ik een paar keer mee gaan eten om elkaar beter te leren kennen.” Over de inhoud van de nummers. ,,Je praat dan met hen over het leven en dingen waar je tegenaan liep. Ook over momenten die mij hebben veranderd, zoals de geboorte van ons zoontje Teun. Iedereen heeft een eigen stijl van liedjes maken en daardoor heb ik een heel gevarieerd programma en repertoire gekregen. Een gemeenschappelijke deler? Dat ben ik zelf!”
‘Marlijn zingt’ door Marlijn Weerdenburg met aan de piano: Patrick van Herrikhuyzen. Tot eind maart toert ze door Nederland en vanaf september 2019. www.marlijnweerdenburg.com Foto: CopperenCo. Eerder gepubliceerd in de Gooi- en Eemlander
Vind je dit een goed artikel? Wil je mij steunen? Klik op doneren.