Poep- en pies antwoorden rekent Meester Mark goed

In mei 2017 gaf schrijver, journalist en eventjes-docent Mark van der Werf (alias Meester Mark) een lezing in de Bibliotheek van Hilversum. Hij was daar om zijn nieuwste boek Meester Mark rekent het goed te promoten. Dit is een bundeling van schoolopdrachten met fouten die gemaakt zijn door zijn leerlingen. Meester Mark liet daaruit, aan de hand van een PowerPointpresentatie, voorbeelden zien en besprak terloops het wel en wee van het docentenleven. Het zaaltje zat vol met juffen en voor hen was het een feest der herkenning.

Na een jarenlange carrière als journalist (o.a. als politiek redacteur bij het AD) besloot Mark van der Werf in 2011 leraar te worden. Hij begon een opleiding aan de PABO (Thomas More Hogeschool) in Rotterdam en kwam te werken op een multiculturele bassischool in dezelfde stad in West. Als onervaren leraar startte hij als meester Mark in groep drie.

Woordjes aanleren en leerlingen leren rekenen kon hij wel, maar de PABO leerde hem niet hoe je orde moest houden op een ‘zwarte school’. Ook vertelde niemand hem dat een leerkracht elke dag een bups aan administratie te verwerken heeft. Hij schreef zijn schoolervaringen op en deze werden gepubliceerd als columns in het AD.

Onder begeleiding van een ervaren juf gaf hij met succes les aan groep drie. Hij begon zelfstandig in het nieuwe jaar aan groep zeven. Dat bleek een lastige groep. Toen een onhandelbare jongen gum naar zijn hoofd bleef gooien, en met drie man sterk de klas uitgewerkt moest worden, was dat het begin van het einde van zijn loopbaan als onderwijzer. Steeds vaker moest hij zijn stem verheffen in de klas en meester Mark overschreeuwde zichzelf. Het schooljaar maakte hij niet af en hij stopte zijn onderwijscarrière.

Over zijn bevindingen in het onderwijs (de werkdruk, de bureaucratie, de administratie en irritante leerlingen) schreef hij met de nodige zelfspot het boek Meester Mark draait door (2014). Hij kreeg veel respons van onderwijzers op dit boek. In 2015 verscheen Van der Werfs tweede boek: Meester Mark vraagt door. Daarin laat hij leerkrachten aan het woord die hun frustraties uiten over het onderwijs maar ook vertellen hoe zij zich staande weten te houden voor de klas. Boek nummer drie volgde. Voor Meester Mark graaft door (2016) benaderde Van der Werf leerkrachten uit verschillende generaties en schreef hun anekdotes op.

Prettig cadeauboek

Nu is er dan zijn nieuwste boek Meester Mark rekent het goed. Eigenlijk is het een verzameling van schoolopdrachten met foute antwoorden gemaakt door kinderen. Daarvan hebben leerkrachten foto’s gemaakt en ze ingestuurd naar de Facebookpagina van Meester Mark. Leerkrachten sturen hem foto’s toe van werkboekjes, schriften en briefjes. De bijdragen zijn grappig, bijdehand, creatief en soms ontroerend. Ze zitten vol zogeheten kinderlogica. Een mooi grafisch en heel prettig cadeauboek. Uiterst geschikt  voor schoolwerk controleurs als juffen, meesters en ouders (verzorgers).

Tijdens de lezing in Hilversum excuseert Mark van der Werf zich er telkens voor, hoe hij als leerkracht te werk ging. Voor knutselen had hij twee linkerhanden en hij kon echt geen orde houden. Hij is een charmante verteller en soms is hij wat hakkelig in zijn woordkeuze. Het is niet gek dat het geen succes is geworden in het onderwijs. Kinderen voelen het haarfijn aan als iemand voor de klas te weinig gezag uitstraalt. Ze nemen dan een loopje met je.

Zijn lezing is vooral voor onderwijzers bedoeld.  Op een projectiescherm plaatst hij stellingen die de ex-schoolmeester dan merendeel lichtvoetig bespreekt. Soms geïllustreerd door dia’s van zijn nieuwe boek Meester Mark rekent het goed.

Fouten analyseren

Analyseer je de foutieve antwoorden van de schoolopdrachten dan lees je dat veel kinderen schaamteloos poep- en piesantwoorden geven. Iets wat in mijn generatie (jaren zeventig) onvoorstelbaar zou zijn geweest. Straf zou volgen.

Daarnaast heb ik soms mijn twijfel of er niet wat schort aan het lesgeven in de Nederlandse taal. Er is toch wel duidelijk een verschil in klinkers en hoe je die moet schrijven?

Van der Werf merkt op dat bezoekers via zijn posts op Facebook heel snel en negatief oordelen. Zoals de foto hieronder. Een rode streep door een opdracht is fout, maar het kan ook vernederend zijn en slecht zijn voor het zelfvertrouwen van het kind.

Het boek biedt ook reflectie. Wat valt er te leren van de foutieve antwoorden? Als voorbeeld geeft Meester Mark het werkblad van de metriek. Als kinderen niet worden uitgedaagd en het is te veel van hetzelfde, dan haken kinderen af.

Ergens vraag ik mij af of kinderen dit wel allemaal zo leuk vinden: hun foute antwoorden gepubliceerd. Is daar toestemming voor gegeven? Later lezen ze hun fouten terug en dan?

Positieve adviezen

Dat de Meester Mark-boeken het goed doen bij het onderwijspersoneel is niet verwonderlijk. Tijdens de lezing kwam hij met allerlei positieve adviezen, door schade en schande wijzer geworden in het vak.

Zo poneert hij dat leerkrachten meer moeten opkomen voor zichzelf om te kunnen ontsnappen aan de werkdruk. Hij memoreert dat docenten nog tot heel laat in de nacht in het Parnassus schooladministratiesysteem de rapportages van kinderen zit in te voeren.

Ook vertelt hij dat veelal vrouwelijke leerkrachten niet kunnen stoppen met bepaalde kwesties te blijven evalueren. Weet een goede scheiding te hanteren tussen school en privé. Wat soms heel moeilijk is; zeker als je één van de weinige docenten bent in een dorpje, bijvoorbeeld op Texel.

Als laatste wil hij aankaarten dat je als docent jezelf ook de ruimte moet geven om nieuwe dingen te leren. Zo noemt hij de nieuwe media als voorbeeld. De avond werd afgesloten met gesprekjes en de verkoop van zijn boeken. Toen een (oud) juf twee boeken van hem wilde kopen onder de inkoopprijs ging hij toch overstag. Geen carrière in het onderwijs voor Meester Mark misschien in de detailhandel?

Meester Mark rekent het goed
Paperback, 14,5 x 21 cm 
175 pagina’s, fullcolour
Nederlands, Scriptum uitgeverij
ISBN boek : 9789463190459
€ 12,50

Vind je dit een goed artikel? Wil je mij steunen? Klik op doneren.