Vleugels vertellen Saskia Temmink en Thom Hoffman

Vleugels

In de muzikale voorstelling ‘Vleugels’ vertellen acteurs Saskia Temmink en Thom Hoffman, met muziek van het Storioni Trio, het levensverhaal van een van de opvallendste liefdesparen uit de klassieke muziek: Clara en Robert Schumann.

Het Storioni Trio heeft weinig introductie nodig, net zomin als de acteurs. Thom Hoffman is bekend van zijn vele film- en televisierollen (o.a. ‘Dokter Tinus’) en Saskia Temmink is een veelgevraagd toneel- en televisieactrice (‘Doet sneeuw pijn’).
Zij is opgegroeid in het Gooi. ,,Ik zat op de Godelinde-school in Naarden waar ik de havo deed”, zegt Temmink. ,,Ik was net zeventien jaar en wilde dolgraag naar de toneelschool, maar ik was te jong. Ik heb nog een jaar vwo gedaan op het Vituscollege. Daar heb ik het goed gehad, ook omdat er elk jaar een voorstelling werd gemaakt.” In het weekend deed ze audities op de toneelscholen. ,,Ik moest kiezen tussen de auditie van de toneelacademie in Maastricht en mijn schoolonderzoeken. Dat was een makkelijke keuze. Mijn hoofd was al bij het toneel.”

,,Het idee van ‘Vleugels’ komt voort uit de al eerde samenwerking van Thom met het Storioni trio. Ik vind het een hele fijne opzet: dat de muziek net zo belangrijk is als de tekst. Thom vroeg mij om Clara Schumann (1819-1896) te spelen. Het script hebben we samen geschreven. We verdiepten ons in een aantal biografieën, in de brieven en dagboeken.”

Een belangrijk onderwerp in deze voorstelling is de gedeelde liefde voor muziek van het echtpaar Schumann, waarin ze zich verbonden voelden. ,,De tijd waarin de Schumanns leefden was de tijd van de romantiek: de verering van het genie en het individu. Clara was een piano-wonderkind. Vanaf haar negende ging ze met haar vader op concertreizen. Ze heeft veel gezien en had een rijk leven. Later als concertpianiste was ze veel meer gelauwerd dan haar man als componist. Dat zorgde in het begin van hun huwelijk voor de nodige problemen.”

Temmink vertelt dat Robert Schumann (1810-1856) geen lawaai verdroeg als hij moest componeren. Clara kon dan niet studeren. Robert had liever gewild dat Clara zich over de kinderen ontfermde. Later veranderde dat. ,,Zij was vaak op tournee om het geld binnen te brengen. In de brieven die ze naar elkaar schreven, lees je dat ze elkaar waardeerden. Hij vond dat zij in haar werk de ruimte moest krijgen. Clara heeft veel bijgedragen aan de bekendheid van Schumann en Brahms door hun muziek tijdens concerten te spelen.”

Thom Hoffman speelt maar liefst drie rollen in ‘Vleugels’: Clara Schumanns vader, Robert Schumann en Brahms. ,,Clara’s vader Friederich Wieck was een strenge man. Haar ouders scheidden toen Clara nog heel jong was en een wet bepaalde dat de vader de voogdij kreeg.” Wieck ontdekte Clara’s talent en ging haar pianoles geven. ,,Hij was streng, heel ambitieus en bepaalde alles voor haar. Hij schreef  zelfs in haar dagboek als ze niet haar best deed. Dat deed hij dan in de ik-vorm.” Clara wilde met Robert trouwen maar hij verbood dat. Via de rechtbank deed ze haar vader een proces aan. ,,Dat Clara degene die haar heeft gevormd een proces aandoet, zegt veel over haar liefde voor Robert, en het laat ook haar kracht zien. Ze was een moderne vrouw.”

De actrice, zelf ook een alleenstaande moeder, bewondert Clara’s veerkracht. ,,Ze heeft veel ellende meegemaakt. De waanzin van Robert (hij probeerde zelfmoord te plegen en stierf in een psychiatrische kliniek), haar verdriet daarover, het alleen grootbrengen van haar kinderen en dat leven volhouden. Dat zijn dingen die me stimuleren om deze rol spelen.”

‘Vleugels’ bestaat voor de helft uit muziekstukken van Clara Schumann, Brahms en vooral Robert Schumann. ,,Als het trio speelt hoor ik steeds weer iets nieuws. Wat ik zelf erg mooi vind is het langzame deel uit ‘Pianotrio nummer 1’ van Robert. Als je zijn verhaal brengt ga je de muziek voelen en begrijp je zijn kwetsbaarheid.  Dat is een gouden combinatie en heel intens.

‘Vleugels, Clara & Robert Schumann in liefdesbrieven en muziek’ met Saskia Temmink, Thom Hoffman en het Storioni Trio.

 

Verkiezingsstrijd in het Dickenstheater

Dickens

Het is een traditie van het Dickenstheater in Laren om kort voor een politieke verkiezing de voorstelling ‘Verkiezingskoorts’ uit ‘The Pickwick Papers’ van Charles Dickens uit te voeren.
Deze theatervoorstelling met toverlantaarnplaten vindt plaats op 6 en 13 maart vlak voor de gemeentelijke verkiezingen. De opbrengst van de kaartverkoop wordt gedoneerd aan de Voedselbank Gooi & Omstreken.

Het Dickenstheater, in Victoriaanse stijl, wordt gerund door dramaturge en schrijver Else Flim en Charles Dickens-acteur Aad Kok. Al tien jaar lang maakt het duo met glasplaten en een toverlantaarn voorstellingen met de verhalen van de Engelse schrijver Charles Dickens (1812-1870). ,,Vanaf 2014 spelen we speciaal, vooraf aan de landelijke en gemeentelijke verkiezingen, de voorstelling ‘Verkiezingskoorts'”, vertelt Else Flim. ,,Het is steeds hetzelfde verhaal, maar wonderlijk genoeg komen mensen, ook uit het hele land, om deze voorstelling te zien. Ze vinden de sfeer zo leuk en het idee telt mee van: binnenkort gaan we stemmen en dan ga je ervoor.”

Pickwick Papers

Charles Dickens werd als jonge verslaggever van de Morning Chronicle in 1835 naar de stad Sudbury gestuurd. Hij moest daar verslag doen over de verkiezingsstrijd van politici die zich verkiesbaar stelden voor een parlementszetel. Zijn ervaringen heeft hij later in zijn feuilletons ‘The Pickwick Papers’ verwerkt. Dickens schrijft met humor dat je politici moet wantrouwen die kinderen kussen om in een goed blaadje bij de kiezers te komen. ,,Er is ook een scene dat een koets, met kiezers die gaan stemmen, door de koetsier zo wordt bestuurd, dat de koets omvalt en in het kanaal belandt. Slinkse politieke praktijken maar het is wel leuk om dat anno 2022 te laten zien.”
Ze vindt dat er weinig veranderd is tussen de verkiezingsstrijd in de negentiende eeuw en die van nu. ,,Politici maken elkaar nog steeds zwart. De Engelsen zijn overwegend heel netjes en aardig maar in het parlement wordt er gemeen naar elkaar geschreeuwd.”

Flim heeft het verhaal vertaald en voor toneel bewerkt. Zelfbedachte passages die verwijzen naar de actuele politiek van Laren zitten er niet in. ,,Nee, dan is het geen origineel Dickensverhaal meer. Op 13 maart komt de burgermeester van Laren, zoals gebruikelijk, een openingswoord houden. Hij geeft dan zijn visie op de vraag: wat is de rol van een burgermeester in verkiezingstijd? Dat kan voor burgermeesters soms een precaire situatie zijn. Als hoofd van de gemeente moeten ze onafhankelijk zijn, terwijl ze wel lid van een partij zijn!”

Jubileum

Het Dickenstheater viert haar tienjarig jubileum met een speciale actie door de opbrengt van de verkiezingsvoorstellingen te geven aan de voedselbank. ,,Dat vinden wij erg belangrijk. Of we nog iets meer gaan vieren? We bereiden ons dit jaar voor op een optreden in Birmingham en we spelen op een internationale conventie in Cleveland Ohio. Daar verheugen we ons op.”
www.dickenstheater.nl

Humor in theatervoorstelling Deze ridder zegt nee!

De Haarlemse Joes Boonen maakt kindervoorstellingen gebaseerd op prentenboeken voor peuters en kleuters. Vier heeft ze er al op de planken gezet: ‘Dikkie Dik en de taart’, ‘Ik zou wel een kindjes lusten’, ‘Bang mannetje’ en, vorig jaar, ‘Deze Ridder zegt nee’. Het zijn allemaal interactieve voorstellingen met veel humor.

Boonen is geboren in Limburg in het dorpje Heythuysen, vlakbij Roermond. Als kind was ze een braaf meisje. ,,Wat ik nu op toneel doe dat zou mijn moeder nooit hebben geloofd”, lacht ze. ,,De muzikaliteit heb ik van mijn vader, al heb ik hem nooit gekend. Ik was anderhalf toen hij stierf. Hij was melkboer en maakte veel muziek en was heel creatief. Als kind was ik altijd aan het zingen en met muziek in de weer op cassettebandjes. Dan zei mijn moeder om twaalf uur dat ik moest gaan slapen, en dan kon ik de volgende dag mijn bed niet uitkomen. Toen ik vijf was zat ik op pianoles en later ging ik op een koor en bij de harmonie.”

Dirk Scheele

Na de middelbare school studeerde ze Orthopedagogisch muziekbeoefening aan het Conservatorium van Maastricht. Met deze brede opleiding kan men bijvoorbeeld muziektherapie geven in het speciaal onderwijs. Daarnaast heeft ze de Frank Sanders Akademie voor musical en muziektheater gedaan. De theatermaakster werkte dertien jaar samen met de bekende zanger en kinderliedjesschrijver Dirk Scheele.
Voor elke kindervoorstelling zoekt Boonen een prentenboek uit. ,,Mijn werkwijze is, dat er altijd meerdere rollen in moeten zitten en dat het stuk humor heeft. Het verhaal: ‘Ik zou wel een kindje lusten’ gaat over een krokodil die kindjes eet. Dat is een heel grappig, gek verhaal met leuke spannende elementen.”

Joes vertelt dat ‘Deze ridder zegt nee!’, oorspronkelijk geschreven door Kate Hindley en Lucy Rowland, goed paste bij het thema van de Kinderboekenweek 2020: geschiedenis. ,,Ik vond het een leuk ridderboek. De tekeningen gebruikte ik voor mijn decor. Het bouwen en beschilderen van het decor besteed ik uit. Het decor moet ook niet te groot zijn want het moet wel in mijn auto passen. Het kasteel wordt verbeeld door twee uitgerolde banners. De teksten en liedjes zijn wel van mijn eigen hand.”

Eenzaamheid

‘Deze ridder zegt nee’ gaat over de kleine Finn. Hij is ridder en woont bij zijn ouders en is heel braaf. ,,Hij ruimt altijd zijn speelgoed op, helpt zijn vader en moeder en als hij een opdracht krijgt, zegt hij altijd ja. Dat verandert plotseling, en ineens zegt hij op alles nee. Het is een simpel verhaal waar kinderen zich in kunnen herkennen. Het gaat over eenzaamheid en anders zijn. Finn heeft bijvoorbeeld geen vriendjes om mee te spelen en voelt zich dan eenzaam. En de draak ziet er anders uit, maar blijkt niet eng te zijn. Hij wordt zijn beste vriend.” De voorstelling zit vol met grappen. ,,Als ridder Finn dan echt nee zegt, ga ik op de grond liggen zoals een driftig kind dat kan doen en daar moeten de kinderen heel hard om lachen. De draak vinden ze trouwens ook heel leuk omdat hij zo onhandig is.”
www.joesboonen.nl

 

A Christmas Carol is een moment van bezinning

Verscholen in het centrum van Laren ligt het intieme Dickenstheater van schrijver Else Flim en Charles Dickens-acteur Aad Kok. Met glasplaten en een toverlantaarn maakt dit duo toneelvoorstellingen met de verhalen van de Engelse schrijver Charles Dickens (1812-1870). Voor december staat – uiteraard – ‘A Christmas Carol’ op het programma.

Uit heel Nederland en soms uit België komen Dickens-liefhebbers om te genieten van de readings (voordrachten) van het Larense Dickenstheater. ,,De fascinatie voor de toverlantaarn is begonnen bij Annet Duller, een vriendin van ons”, zegt Else Flim. ,,Zij is een bekende lantaarnist. Annet had een aantal beeldverhalen van Dickens op glasplaat en zij zocht een nieuwe acteur. Zij wist dat Aad beroepsmatig wereldwijd lezingen gaf en ik regisseur en dramaturg ben. Zo is onze samenwerking begonnen. Volgend jaar bestaan we tien jaar.”

Historie van Dickens

Beiden gingen zich verdiepen in werk en leven van Dickens. ,,Aad onderzocht de historie van Dickens en het visueel entertainment in de negentiende eeuw.  Ik vertaal en bewerk de originele teksten tot toneelvoorstellingen. Annet heeft mij opgeleid tot lantaarnist en nu bedien ik ook de toverlantaarn.” Het duo wordt telkens in het binnen- en buitenland uitgenodigd voor het geven van lezingen en voorstellingen. In 2016 wonnen zij een prestigieuze onderzoekprijs van The Magic Lantern Society USA & Canada in Amerika.

Flim vertelt dat Dickens een groot Engels schrijver was en dat hij reeds bij leven een beroemdheid was die te vergelijken is met een popster van nu. ,,Hij is heel erg beroemd geworden met zijn boeken, maar ook vanwege zijn solo-optredens. Mensen stonden in de rij om zijn readings mee te maken. Tijdens zo’n public reading vertolkte hij delen uit zijn boeken. Hij speelde dan alle personages uit een verhaal.” Over de manier waarop hij dat deed zijn getuigenverklaringen vastgelegd van toeschouwers en recensenten. ,,Daar heb ik een studie van gemaakt. De specifieke mimiek en gebaren die Dickens toen maakte heb ik verwerkt in de teksten die Aad nu weergeeft. Hij doet dat geweldig.”

Scrooge

Beroemde verhalen van Dickens zijn de romans ‘Oliver Twist’ en ‘David Copperfield’. Heel bekend is het kerstverhaal ‘A Christmas Carol’, dat gaat over de vrekkige zakenman Ebenezer Scrooge die tijdens kerstnacht wordt bezocht door drie geesten: een uit het verleden, een uit het heden en een van de toekomst. Scrooge komt die nacht tot inzicht en wordt een beter mens. ,,Belangrijk in zijn werk is dat Dickens kritiek uitte op de politiek in Engeland. Hij stelde de misstanden in weeshuizen en in de armenzorg aan de kaak. Verbeterde wetgeving was het gevolg.”
Ieder jaar komen mensen terug voor het zien van ‘A Christmas Carol’. ,,Een bezoeker vertelde: ‘Vroeger gingen we naar de kerk voor een moment van bezinning en nu vinden we dat in dit verhaal.’  Het is dan ook een aangrijpend verhaal. Je ziet in de zaal dat mensen ontroert raken en blij worden met de goede afloop.”

‘A Christmas Carol’ van Charles Dickens door het Dickenstheater. Voor verdere informatie:  www.dickenstheater.nl

 

Koeprin en de onvoorwaardelijke liefde

Verhalen van Russische schrijvers als Tolstoj en Dostojevski kennen de meeste literatuurliefhebbers wel. De schrijver Alexander Koeprin (1870-1938) is echter nauwelijks bekend in Nederland. Pianiste Irina Parfenova zet zijn werk in de belangstelling met de muzikale voorstelling ‘De granaten armband’. Dit doet ze samen met acteur Bartho Braat, in een regie van Gerardjan Rijnders.

Koeprin

De Russische Parfenova kent Koeprin zijn werk maar al te goed. In haar geboortestad Moskou studeerde ze piano aan de Russische Academie van Muziek: Gnesins. Die studie rondde ze af in 1987. Drie jaar later bracht de liefde haar naar Nederland. ,,Om een Nederlands pianodiploma te halen en in vorm te blijven ging ik piano studeren aan het Conservatorium in Den Haag bij Naum Grubert. Dat heb ik drie jaar gedaan.” Naast het geven van concerten en recitals produceert ze muzikale theatervoorstellingen met haar Stichting Troup A’dour.
Parfenova zou graag zien dat er meer aandacht komt voor het werk van Koeprin. ,,Zijn werk is nauwelijks vertaald in Nederland. Zijn roman ‘De Kuil’ kwam uit in de jaren zeventig en in 2002 verscheen er twee korte verhalen: ’Olesja’ en ‘Vera’. Vera is eigenlijk de naam van het verhaal ‘De granaten armband’ en dat is een van mijn favoriete verhalen.”

Net na de Russische Revolutie (1917-1923, toen Koeprin in Frankrijk woonde, werd zijn werk vergeleken met de naturalistische verhalen van de Franse schrijver Guy de Maupassant (1850-1893). ,,Koeprin heeft meer dan 200 verhalen geschreven, bijna ieder verhaal met een verschillend thema. Hij schrijft telkens vanuit een andere persoon: een kind, een officier, een prostituee of zelfs een hond. Soms zijn het wel heftige verhalen.”

‘De granaten armband’ gaat volgens Parfenova over onvoorwaardelijke liefde. ,,Vorstin Vera Nikolajevna heeft een aanbidder die haar al zeven jaar lang brieven stuurt, maar Vera heeft hem nog nooit ontmoet. Ook niet bij de concerten die ze bezoekt. Voor haar verjaardag stuurt hij haar een granaten armband. Haar familie vindt dat onacceptabel; zij is namelijk getrouwd. Het is een verhaal dat tragisch afloopt, maar net zoals een Griekse tragedie toch ook met een catharsis beleving.”

Appassionato

De pianiste maakt duidelijk dat het ‘Largo Appassionato’ uit de ‘Pianosonate op. 2, nr. 2’ van Ludwig van Beethoven een belangrijk onderdeel uitmaakt van de voorstelling. ,,Dit pianostuk komt telkens terug.  Eigenlijk is het verhaal de verwoording van die muziek.” Met acteur Bartho Braat heeft ze al eerder met veel plezier een muziektheatervoorstelling gemaakt. ,,In ‘De granaten armband’ vertelt hij het verhaal en kruipt dan in de huid van Koeprin, van Vera of zichzelf. Ik illustreer dan zijn verhaal met Beethoven en andere muziek uit de tijd van Koeprin, zoals van Rachmaninov, Scriabin en de niet veel gehoorde componist Vladimir Rebikov (1866-1920).”
Regisseur Gerardjan Rijnders heeft de tekst bewerkt en de voorstelling geregisseerd. ,,Hij is met zijn tekst heel dicht bij het origineel gebleven. In de regie geeft hij ons veel ruimte. Ook als we met ideeën komen, of als we twijfelen aan de tekst. Ik hoop dat mensen met ‘De granaten armband’ de mooie verhalen van Koeprin zullen ontdekken.”

‘De granaten armband’ met Irina Parfenova (piano) en Bartho Braat (verteller). Regie: Gerardjan Rijnders.

 

Verdieping zoeken in theatervoorstelling Wat nou oud?

In de tragikomische voorstelling ‘Wat nou oud?’ nodigt een talkshow twee gepensioneerde acteurs uit om hun beroemde act nogmaals op te voeren. De stress slaat toe bij het duo: kunnen ze het nog wel?

‘Wat nou oud?’ (2018) is geschreven door Wannie de Wijn en wordt gespeeld door Bruun Kuijt en Jan Elbertse. ,,We hebben de voorstelling redelijk veel opgevoerd, ook vorig jaar, maar toen kwam er weer een lockdown”, zegt acteur en regisseur Bruun Kuijt. Helemaal zonder theaterwerk heeft hij het afgelopen half jaar echter niet gezeten. ,,Momenteel ben ik bezig met een muziektheatervoorstelling over Charles Dickens met tweede- en derdejaars studenten van de Fontys Hogeschool in Tilburg. En net heb ik een eenakter geschreven als eerbetoon aan acteur Bram van der Vlugt, die in december is overleden aan Corona. Dat stuk gaan we spelen op Theaterfestival de Parade. Ik belde Bram begin december nog op voor een klus, maar hij kon toen niet: ‘Ik ben aan het ‘Sinten’, zei hij. Een week later was hij dood. We hadden nog hele mooie plannen.”

Acteursechtpaar

Het stuk ‘Wat nou oud?’ gaat over een bejaard acteursechtpaar dat met pensioen is. Deze twee mannen vormden ooit een beroemd duo, met name vanwege een speciale act die ze opvoerden. Op een dag wordt het stel gevraagd voor een dagelijks televisieshow, om deze act nog eens te spelen. ,,Het duo komt in de studio aan en hoort dat de act binnen een minuut gedaan moet worden. Maar die snelheid hebben ze niet meer en raken enorm in paniek. Maar dan komt er een plotwending, die ik niet ga verklappen.”

Kuijt stamt uit het geboortejaar 1957. Ook hij ervaart dat hij een senior is. ,,Je realiseert je, dat er een zes in je leeftijd zit. Dat doet iets raars met je alsof je in een andere categorie bent beland. Ik vind het helemaal niet erg om ouder te worden, maar wel vervelend dat je kwaaltjes begint te krijgen. Oud voel ik me niet; het is een ander segment in je leven.”

Wannie de Wijn

Elbertse kwam met het idee voor deze voorstelling. ,,Jan had als eerste last van het ouder worden. Hij is drie jaar ouder dan ik. Mensen begonnen grapjes te maken over zijn leeftijd en dat vond hij niet leuk. Acteur en toneelschrijver Wannie de Wijn schreef deze voorstelling speciaal voor ons.” De Wijn (1961) lijdt al een aantal jaren aan de ziekte van Parkinson. ,,Hij zei toen: ‘Ik wil het wel schrijven voor jullie nu ik zelf ervaar, hoe het is om in korte tijd ineens veel ouder te worden’.”

De stukken van Wannie de Wijn vindt Kuijt heel fijn om te spelen. ,,Hij schrijft zijn teksten vanuit zijn eigen auteurschap. Er zit veel humor in en altijd een relativerende laag.” Het decor van ‘Wat nou oud?’ is minimaal. ,,Drie stoelen staan er. Eigenlijk zijn wij zelf het decor. Op de speelvloer hebben we nog een kamer uitgezet. En af en toe verkleden we ons. Er is een scène waarin een van ons een trouwpak van dertig jaar geleden aantrekt; het past niet meer zo goed. Dat geeft wel de nodige humor.”

De twee mannen hebben in het stuk een homoseksuele relatie. ,,Maar het homo-zijn is niet waar het stuk over gaat.” Kuijt vertelt dat de twee al een lange maar enigszins uitgebluste relatie hebben, want een van de twee wil nooit meer iets. ,,Door wat er allemaal gebeurt weten ze elkaar ook weer terug te vinden. De liefdevolle band die nooit echt verdween, wordt weer aangetrokken. Iedereen met een langdurige relatie zal zich erin herkennen.”

Een ander thema in ‘Wat nou oud?’, is het snelle tempo in praatprogramma’s. ,,Het moet allemaal snel, sneller, snelst. De twee mannen ageren tegen die snelheid. Dat zegt natuurlijk iets over hun eigen traagheid, maar ook over het feit dat er geen enkel moment is voor verdieping. Alles bij elkaar is het een heerlijke voorstelling om te spelen.”

‘Wat nou oud?’ geschreven door Wannie de Wijn. Spel: Bruun Kuijt en Jan Elbertse. Regie: Allan Zipson.

 

Hallo Bandoeng hier Loulou Rhemrev

Actrice Loulou Rhemrev is altijd geïnteresseerd geweest in haar Indische roots. Haar getraumatiseerde vader kon haar niets vertellen, totdat ze de gelegenheid kreeg om haar solovoorstelling ‘Hallo Bandoeng’ te maken. Hierin speelt ze een Indische telefoniste van Radio Kootwijk die verdwaalde familieberichten uit de ether ontvangt.

Loulou Rhemrev studeerde in 1990 af aan de toneelacademie van Maastricht. Ze speelde in verschillende televisieproducties als ‘Schiet mij maar lek’ met acteur Peter Lusse, en in ‘GTST’. Naast haar freelance acteerwerk is ze verbonden aan theatergroep TheaterMakers Radio Kootwijk. ,,Bij deze groep heb ik geleerd om een persoonlijk verhaal te vertellen”, zegt Rhemrev. ,,Ze wilde graag dat ik een korte solostuk schreef. Het was een mooie aanleiding om mijn Indische erfenis uit te pluizen.”

Jappenkamp

Rhemrev kan haar voorouders tot 300 jaar geleden traceren in Nederlands-Indië. ,,Ze vormden een mix van zoveel culturen. Na de Tweede Wereldoorlog kwamen veel Indische mensen naar Nederland. Ze kwamen in een vreemd land, moesten zich aanpassen en vochten voor hun toekomst.”  De ellende die ze hebben meegemaakt probeerden ze te vergeten.” Zo ook de vader van Rhemrev. Als twaalfjarige jongen heeft hij in een jappenkamp gezeten en raakte daar getraumatiseerd. ,,Je voelde altijd dat er een geheim was. Mijn vader wilde niet over vroeger praten; dan werd hij boos. In mijn leven werd dat zwijgen een barrière.”

Om toch de verhalen van haar vader te weten te komen voor ‘Hallo Bandoeng’, liet ze haar vader interviewen door haar echtgenoot. ,,Op die manier kwam het minder dichtbij. Ik vertel in mijn voorstelling het verschrikkelijke verhaal dat hij als jongen bij een Indonesisch ziekenhuis wagens moest ruimen met afgehakte ledematen. Wat doet dat met een kind?” De actrice vindt dat onverwerkte trauma’s overgedragen kunnen worden op de kinderen van de slachtoffers. ,,Het is belangrijk om je vreselijke ervaringen te delen, omdat het dan helend werkt.”

Hallo Bandoeng

Locatie Radio Kootwijk werd voor Rhemrev de inspirerende plek om ‘Hallo Bandoeng’ te maken. ,,Op deze plek werd in 1929 voor het eerst via een radioverbinding contact gelegd met Bandung. Dat mensen in Nederlands-Indië rechtstreeks contact konden hebben met familie hier in Nederland, was een wonder!” Ze vertelt over haar personage, een Indisch telefoniste die al veertig jaar lang geluiden en berichten van haar familie probeert op te vangen uit de ruimte, die ooit zijn verstuurd, maar nooit zijn aangekomen.

,,Voor mij is het een metafoor voor al die verhalen die nooit zijn verteld. De telefoniste pluist zelf haar geschiedenis uit en dan opeens worden de personages en hun levensverhalen ook duidelijk.” De kijker zal nadenken over de vraag: wat neem je mee van je ouders en wat geef je door aan je kinderen? ,,De boodschap: Blijf niet in je geschiedenis  hangen, maar ontken hem ook niet. Voor mij werkte het schrijven van het stuk louterend. Ik heb een heel andere relatie gekregen met mijn vader; je herkent beter de emoties.”

‘Hallo Bandoeng’ van Loulou Rhemrev. www.loulourhemrev.nl

 

Het Larense toneelgezelschap De Papegaai bestaat 100 jaar!

Het was de Larense apothekeres mejuffrouw Westerling die in november 1920 met genodigden een literaire club wilde vormen. Aanwezige mejuffrouw E. van der Bergh Eijsenga kwam ook met het idee voor een toneelclub. De naam ‘De Pagegaai’ werd bedacht want ‘toneelspelers zijn na-praters van het leven’. Voorzitter Niels Onkenhout: ,,Het tijdsbeeld van de twintiger jaren was dat zich allerlei bevlogen kunstenaars uit Amsterdam en andere delen van het land vestigden in het charmante o zo arme boerendorpje Laren.”

Met name dames met een culturele achtergrond uit de bovenlaag van de bevolking werden lid van De Papegaai. In Hotel Hamdorff werd in 1921 de eerste voorstelling opgevoerd: ‘Speculanten’ van Willem Schürmann.  Het werd het begin van een amateurtoneelgezelschap dat decennialang toneelstukken op hoog niveau op de planken zou zetten. Tot nu toe voert het gezelschap gemiddeld twee voorstellingen per jaar op. Het gaat om een mix van blijspelen en drama’s, van ‘De Vrek’ van Molière tot ‘Festen’ van Thomas Vinterberg, met altijd een leidende beroepsregisseur. De vaste regisseur was tot 1947 Ko Arnoldi, en de oprichter van het Rotterdams Toneel.

Anna Singer

Nadat De Papegaai vanwege de Tweede Wereldoorlog enkele jaren ‘op stok’ was geweest werd het toneelleven weer opgepikt. In 1956 opende Mevrouw Anna Singer het gelijknamige museum en als groot bewonderaar van de De Papegaai liet ze de concertzaal geschikt maken als theaterzaal. Wel stelde ze toen de voorwaarde dat alle voorstellingen van het gezelschap in Singer moesten plaatsvinden.

De geboren en getogen Blaricummer Onkenhout is opgegroeid met De Papegaai. Twee generaties voor hem zaten al bij het toneelgezelschap. ,,Er werd meeslepend toneel gespeeld in die tijd. De generatie van de oorlog miste het toneel enorm.” De voorzitter noemt namen van regisseurs die prachtig innoverend toneel op de planken brachten. Regisseurs als Bob van der Laaken, Ko van den Bosch en Mieke Verstraete. ,,Eind jaren vijftig wilden we vernieuwend zijn en dus werd er gestart met cabaret. Leden, zoals mijn ouders, gingen zelf liedjes schrijven en sketches. Daar namen dan mensen aan deel die later bekend werden zoals actrice Sjoukje Hooymaayer (‘Zeg ‘ns Aaa’) en schrijver Herman Pieter de Boer.”

Joop van den Ende

In 100 jaar ontwikkelde De Papegaai zich tot een multidisciplinair amateurgezelschap met een groot cultureel aanbod. Zo werd in 1963 het jongerentoneel (Jonge Papegaai) opgericht en kreeg De Papegaai een heus cabaret en later het diner chantant: ‘De Gevulde Papegaai’. Anno nu telt de toneelclub duizend leden waarvan gemiddeld vijftig leden actief deelnemen aan een productie. ,,Er is een vaste trouwe groep van technici. Carla Janssen Höfelt maakt bij ons altijd prachtige decors. Zij is bekend van de musicaldecors die ze maakt voor onder andere Joop van den Ende.” Nieuwe spelers, vooral kinderen, krijgen bij De Papegaai altijd een kans te komen spelen. ,,Daarom is er een grote mix van jong en oud, waarmee we ook de aandacht trekken van een breed publiek uit het Gooi en een onderdeel zijn van die gemeenschap.”

Weet de voorzitter nog spannende anekdotes? ,,We hebben een keer een stuk gespeeld waarbij de hoofdrolspeler een alcoholprobleem had en dat dan de regisseur door omstandigheden de rol moest overnemen. Dan heb je wel even paniek, maar het stuk moest toch gespeeld worden.” Warme herinneringen heeft hij aan ‘The Play That Goes Wrong’ (Het Toneel Stuk opgevoerd in 2015, regie Kevin Hassing). ,,Dat gaat over een toneelgezelschap waar alles fout gaat. We zijn deze komedie destijds met het bestuur in Londen gaan bekijken. Dat was zo leuk. Bij ons werd dat een groot succes met telkens uitverkochte zalen.”

De Papegaai geeft een lustrumwijn en lustrumboek uit: www.depapegaai.com.

 

Madelijne Kool met theaterreisje thuis

De bekende Larense cabaretière Madelijne Kool zou begin april met haar nieuwe theaterprogramma ‘We moeten ergens beginnen’ in première gaan. Door de coronacrisis isoleerde ze zich in haar tuinhuisje en ze bedacht een nieuw theaterprogramma ‘De Online Mini Vakantie’ Met als subtitel: ‘We kunnen niet weg, maar we gaan toch’.

Cabaretière en zangeres Madelijne Kool (49 jaar) staat sinds 2014 professioneel op de planken. Twintig jaar lang was ze werkzaam als copywriter en conceptmaker in de reclamewereld. Naast haar eigen theatervoorstellingen, met pianist Nicolaas Duin en coauteur Maikel Steur, maakt ze komische presentaties op maat voor bedrijven. In 2019 won ze de publieks- en persoonlijkheidsprijs tijdens het elfde Utrechts Kleinkunst Festival.

,,4 april zou mijn nieuwe theaterprogramma ‘We moeten ergens beginnen’ van start gaan”, zegt Kool. ,,De try-outs waren goed ontvangen en toen sloten de theaters. Ik had al een ludiek idee om het publiek met een vissenkom op hun hoofd in de theaters te laten komen, maar dat zou ik toch niet verkocht krijgen.”

Online mini vakantie

Overgeleverd aan de coronacrisissituatie ontwikkelde ze een nieuw entertainmentprogramma. Het heet: ‘De Online Mini Vakantie’ en is een soort online theater-reis-voorstelling. Het idee kreeg ze toen ze andere collega’s voor de webcam zag spelen. ,,Ik zie ze dan optreden zonder het publiek, en dat mis je natuurlijk toch. Je wilt de energie van de mensen uit de zaal voelen. Dat gevoel kun je nooit oproepen als je gaat spelen voor een anoniem publiek.”

Met haar theaterreisvoorstelling is er juist wel mogelijkheid tot interactie. ,,Je boekt bij mij een reis. Vervolgens geef je de tijd aan waarop je wilt vertrekken en vertelt waaruit je gezelschap bestaat. Je vertelt hoe alle leden heten en je geeft ook informatie over hen. Iedereen krijgt een vliegticket en een inlogcode met instructies.”

Een online minivakantie- voorstelling is live en wordt gestreamd via YouTube op het afgesproken tijdstip. ,,Via de chatfunctie kan mijn publiek real-time aangeven wat ze ervan vinden. In de show maken we een aantal tussenstops. We stoppen in Parijs en in Zwitserland en gaan de sauna in. Ik ben de persoonlijke reisleider en spreek de deelnemers dan ook aan bij hun naam. Zo van ‘Leuk dat jullie er allemaal zijn. Maak je gordel vast; we gaan vertrekken’. Bij elkaar duurt de voorstelling een half uur en daarna is er een reünie. Je krijgt dan een weblink van Zoom voor de digitale foyer. Ik ontmoet daar het gezelschap of publiek en dan praten we na over de reis die we samen hebben gemaakt.”

Maikel Steur

Voor dit online theaterprogramma heeft ze haar tuinhuis omgebouwd tot studio. Maikel Steur heeft haar geholpen met de techniek. ,,In een imaginaire omgeving vertel ik allerlei dingen, ik lees gedichten voor en zing mijn zelfgeschreven liedjes met live muziek. Mijn pianist Nicolaas Duin doet ook mee, natuurlijk op gepaste afstand. Ik maak deze onlinevoorstelling ook op maat voor grote gezelschappen, voor wel meer dan honderd personen.”

In haar online voorstelling wil ze het juist niet hebben over het coronavirus. ,,Je gaat ook op vakantie omdat je je thuissituatie wil vergeten, zodat je weer vol energie terugkomt.” Het is daarom een zeer comfortabele ‘vakantie’. ,,Je reist zonder problemen met beenruimte in het vliegtuig en je kunt drinken zoveel je wilt. En dat allemaal voor een low budget tarief. ” Een apart reislocatie is een bezoekje aan de sauna. ,,Natuurlijk krijg je daar melige grappen over te horen. Ik zing het grote saunalied en daar gaat het over grondkijkers, plafondkijkers en tussenkijkers. En ook over het idee of je lekker in je vel zit, en over wat je allemaal kunt verbouwen aan jezelf. Allemaal verhalen om te lachen, om te inspireren en misschien ook te emotioneren.” Boeken via www.madelijnekool.nl

 

Kleine vuurtorenwachter is schaduwen op een tentendoek

Kleine Vuurtorenwachter

De kindervoorstelling ‘De kleine vuurtorenwachter’ speelt zich af in een grote witte tent. De twee jonge acteurs Peter Boven en Mika But brengen een verhaal met schaduwen- en schimmenspel. Het gaat over Sylke die vuurtorenwachter wordt en op zeereis gaat met een walvis. Een vertelvoorstelling voor kinderen over afscheid nemen, liefde en moed.

Mika But (1998) zit in het afstudeerjaar van Artez, de Hogeschool voor de Kunsten in Zwolle. Hij studeert voor theaterdocent en werkt al als professioneel acteur. Hij is geboren in het Friese dorpje Oosterwolde aan de grens met Overijssel. De eerste keer dat de jonge acteur gegrepen werd door toneel was bij de musical in groep acht op de basisschool. Hij had de hoofdrol in de schoolvoorstelling ‘Duff en Cool’, die ging over buitenbeentjes en wel of niet populair zijn. ,,De personages waren een verzameling kippen en hanen”, vertelt Mika But. ,,Een van de hanen, Haantje Duff, is te laat geboren en heeft ook nog eens een slappe hanenkam. Die rol mocht ik spelen en dat was werelds.” But was zelf ook een buitenbeentje. Hij had haar tot over zijn schouders. ,,Als je dan op ballet zit en niet aan voetbal doet dan wordt er op school wel naar je gekeken.”

Artez

Na de middelbare school twijfelde hij of hij wel of niet theater wilde gaan studeren. Er was enige haast bij, want hij zat als student bij de laatste lichting die recht had op een basisbeurs. ,,Ik nam toch een tussenjaar en kwam bij Theatergezelschap Garage TDI in Assen terecht, een avontuur dat mij voorbereidde op een hbo-opleiding theater. Daar is het vlammetje echt hard gaan branden en zo ben ik later bij Artez beland.” Met zijn eigen theatercollectief ‘De mooie meisjes’ maakt hij verteltheatervoorstellingen op locatie.  ,,Voorkeur voor een bepaald plek binnen theater heb ik niet echt. Of het nu spelen of regisseren is, beide disciplines dagen mij uit en vind ik prettig om te doen.”

Vorig jaar belandde hij bij theaterbureau Valentijn Productiehuis voor ‘De kleine vuurtorenwachter’. ,,Eerst speelde Sjoerd van Capelleveen en Job Kühlkamp de  ‘Vuurtorenwachter’. Die jongens hebben dezelfde opleiding gedaan als ik, zijn ook goede vrienden en Sjoerd is bovendien mijn huisgenoot. Ze kregen het te druk met andere producties en Sjoerd vroeg of ik de voorstelling niet wilde overnemen. Peter Boven en ik hebben toen auditie gedaan en we werden beide aangenomen. Heel gaaf was dat.”

Hoge Noorden

Artistiek leider Elly Bakker heeft het concept bedacht voor ‘De kleine vuurtorenwachter’ en regisseuse Sabine Osinga werkte het uit. ,,De opa van Sylke is een vuurtorenwachter en die komt helaas te overlijden. De jongen wordt dan de nieuwe vuurtorenwachter. Bij een grote storm raakt Sylke op zee en hij probeert een walvis te redden. De walvis neemt hem dan mee naar het hoge noorden zonder dat Sylke precies weet waarom. In het hoge Noorden wacht hem een verrassing. Zijn moeder werkt in een ijssalon en verkoopt ijs aan toeristen die op het eiland komen. Waar zijn vader is, dat is een beetje onduidelijk. De mensen zeggen dat hij is verdronken. Niemand praat erover.”

Sylke is een moedig mannetje, vertelt But. ,,Sylke maakt in een korte tijd een bijzondere ontwikkeling door. Het is niet niks zomaar vuurtorenwachter te worden. Zijn opa, van wie hij zielsveel houdt, komt te overlijden. Doodgaan dat hoort bij het leven.”

Schelpenketting

De voorstelling, waarin veel wordt verteld, is desondanks niet statisch. ,,Op het tentendoek projecteren we op verschillende manieren schaduwen en schimmen. Dat gebeurt heel snel. Er is onder andere accordeonmuziek, die het geheel ondersteunt.” Beide spelers vertolken verschillende rollen. ,,Ik speel de rol van verteller, van opa en van Sylke. Peter speelt de vader en ook hij is soms verteller en ook Sylke. Hoe we dat doen? Als ik zeg: ik ben opa, dan ben ik het. Als Sylke dragen we zichtbaar een schelpenketting. Wanneer iemand de ketting om heeft, dan is diegene Sylke. Als de kinderen aan het einde van de voorstelling naar buiten gaan, krijgen ze allemaal een eigen stukje geluk in de vorm van een schelpje mee. Dan komt er zo’n golf van ontlading van reacties! Erg leuk.”
Een opa die doodgaat, een zeereis met een walvis dat lijkt eng? ,,Er zit een vrij heftige storm dat kan best spannend zijn. Maar jeugdtheater mag spannend zijn. Het wordt anders als het echt eng is. Maar waar kinderen op het puntje van hun stoel zitten en meegaan in het verhaal, dan is deze voorstelling niet eng.”

‘De kleine vuurtorenwachter’ 4+. Door Peter Boven en Mika But. Regie: Sabine Osinga. Idee: Elly Bakker. Producent: Valentijn Productiehuis. www.valentijn-productiehuis.nl

 

Copyright © Dandelion by Pexeto