Ralph Rousseau een opvallende verschijning

In het leven van viola da gamba-speler Ralph Rousseau spelen muziek, spiritualiteit en de natuurkunde een even belangrijke rol. Drie doelen waarin hij volgens eigen zeggen een stabiele balans heeft gevonden.  In het theaterconcert ‘Anders dan anderen’ dat hij geeft met Ad Visser komen de drie elementen mooi samen.

Dit interview vindt plaats op een Goois terras. Onmiddellijk trekt Ralph Rousseau Meulenbroeks (1967), gekleed in een zomerse outfit en met zijn grote witte muziekkoffer, alle aandacht. Met zijn jeugdige uitstraling is Rousseau dan ook een opvallende verschijning. Ook in zijn professie valt hij op. Aan het conservatorium studeerde hij cum laude af op contrabas. Hij raakte gebiologeerd door het zevensnarige instrument de viola da gamba en ontwikkelde zich als specialist. Buiten de muziek behaalde hij een PhD in de natuurkunde. Op dit moment doceert hij motivatieleer aan de bètafaculteit van de Universiteit van Utrecht.

Het docentenvak is hij beetje ongewild ingerold. ,,Acht jaar geleden moest ik minder gaan spelen, omdat ik last had van een peesontsteking. Als ik verder had gespeeld zou het niet zijn overgegaan.” Enige tijd gaf hij parttime natuurkundeles op een middelbare school. ,,Dat was erg leuk om te doen. Ik werd zelfs nog door de leerlingen gekozen tot docent van het jaar.”

Vier jaar geleden werd hij gevraagd studenten op te leiden in motivatieleer en onderzoek te doen naar motivatie op de Universiteit Utrecht. ,,Als natuurkundige lijkt het een overgang om les te gaan geven in een psychologisch vak. Maar de manier waarop je onderzoekt, de analytische blik die je daarvoor nodig hebt is wel degelijk vergelijkbaar.” Volgens Rousseau gaat achter motivatie een theoretisch raamwerk schuil. ,,Als musicus leer je al heel vroeg de intrinsieke waarde van motivatie kennen. Dat musiceren, de actie, een beloning is voor het studeren, en dat je dingen doet die je echt leuk vindt.”

Waardevol is voor Rousseau zijn vriendschap met televisieproducent Han Peekel die hij ontmoette tijdens een concert bij de Gerrit den Braber muze-prijs. Hij bracht hem in contact met Ad Visser; ook een performer met talenten op heel verschillende vlakken.  ,,Ad Visser is twintig jaar ouder dan ik. Hij is een heel bijzondere man. Van oorsprong is hij een singer-songwriter en zijn werk als Toppop-presentator, waar iedereen hem van kent, was oorspronkelijk slechts een uitstapje.

Toen ik voor het eerst bij Ad thuis kwam gingen we niet praten maar meteen muziek maken.  Twee weken later was ik weer bij Ad en besloten we om samen iets te gaan maken.” In de jaren negentig stond Visser volop in de belangstelling met zijn new age-muziek ‘Brainsessions’. Muziek die rechtstreeks de hersensactiviteit en het bewustzijn kan beïnvloeden van de luisteraar.

Uit hun samenwerking ontstond de muzikale theatervoorstelling ‘Anders dan anderen’. Een titel die overduidelijk op beide musici slaat. Beiden zijn moeilijk in een hokje te plaatsen.  Een deel van ‘Anders dan anderen’ is gebaseerd op ‘De parade van de hemelse tragedie’, een megasong van 1050 verzen die Visser schreef in 2004 en die ruim acht uur duurt. ,,Het werk bestaat uit kwatrijnen, die weer bestaan uit korte zinnen met veel synoniemen en beeldspraak. Het heeft ongelofelijk veel diepgang. Ad observeert hierin met een bijna klinische nauwkeurigheid de wereld en fileert die vervolgens ook. Hij haalt de human condition onderuit. Het ego waarmee mensen dingen doen. Dat ze niet uit intrinsieke motivatie handelen, maar om zich beter, hoger en slimmer te voelen.”

 De wijze waarop de viola da gamba gecombineerd wordt met popmuziek is volgens Rousseau volstrekt uniek. ,,Het is grappig. Ads relatief eenvoudige akkoordenschema’s geven mij genoeg ruimte voor een klassieke inkleuring. De gamba heeft een menselijk karakter. Het instrument illustreert daardoor de kwetsbaarheid van sommige van zijn literaire teksten prachtig. Soms krijgt de tekst daardoor een extra laag en een melancholische toon. In de show praat ik niet; alles gaat via het instrument. Ad vertrouwt erop dat ik hem volg en aanvul. We zijn hierin ook gelijkwaardigheid, want als je de muziek van de gamba weghaalt dan haal je echt iets essentieels weg.”

‘Anders dan Anderen’ met Ad Visser en Ralph Rousseau is on tour. Verder info: www.voixhumaines.com