Pianist Rik Kuppen speelt Verwarde visies
- At december 27, 2021
- By Rudolf
- In Klassieke muziek
0
Veelzeggend is de titel van het programma ‘Verwarde visies’ van de jonge pianist Rik Kuppen. Hierin combineert hij de pianocycli ‘Visions Fugitives’ van Prokofjev en ‘On An Overgrown Path’ van Janáček. Beide cycli bevatten dromerige muziekbeelden van de toekomst en van herinneringen. De reeks ‘Fantasiestücke’ van Schumann voegt een ander perspectief toe aan dit kleurrijke programma.
Rik Kuppen
Met ‘Verwarde visies’ treedt Rik Kuppen op in het Rosa Spier Huis in Laren. De van oorsprong Brabantse pianist woont momenteel in Den Haag. Hij vertelt dat hij in de eerste coronamaanden de tijd nam om dingen in te studeren die hij van zichzelf niet eerder mocht spelen. ,,De eerste twee maanden heb ik mij heel goed gevoeld. Ik begon met het instuderen van het eerste boek van de ‘Verzamelende werken’ van Beethoven. Nu is dat goede gevoel minder. Er komt nu een zware periode aan omdat bij veel concertpodia de programmering dichtgetimmerd is en jij daartussen moet zien te komen.”
Kuppen (1994) ontdekte tijdens de muziekles op school de piano. ,,Het was een soort aha-belevenis. Op een keyboard speelde ik de ‘Turkse Mars’ en vanaf dat moment wilde ik van alles spelen.” Vanaf zijn twaalfde kreeg hij pianoles en op zijn zeventiende werd hij toegelaten op het Conservatorium in Den Haag. Kuppen was een laatbloeier. ,,Daar heb ik mijn voordeel mee gehad. Ik hoefde nooit gedwongen te worden tot studeren; nooit is het een gevecht geweest. Het was natuurlijke motivatie.”
Dutch Classical Talent
Zes jaar lang studeerde hij bij pianodocente Ellen Corver. Met zijn talent won hij in het eerste conservatoriumjaar (2012) de eerste prijs op het Prinses Christina Concours. Zijn master haalde hij in 2017 en hij mocht direct deelnemen aan het ontwikkelingstraject van Dutch Classical Talent. Daar deed hij ideeën op voor zijn programma ‘Verwarde visies’.
,,De visies in de titel komen van Sergej Prokofjev. Die roept met zijn muziek ‘Visions Fugitives’ toekomstbeelden op van wie we willen zijn. Bij Leoš Janáček gaat het over een jeugdherinnering waarin hij met zijn familie wandelde naar de kerk op een overwoekerd pad (‘On An Overgrown Path’. Die twee heb ik door elkaar gehusseld en zo lopen toekomst en verleden door elkaar heen. Dat is de verwarring. Het mooie is dat de losse muziekstukken naadloos in elkaar overlopen. Luister je alleen, zonder op het programma te kijken, dan herken je de componisten niet. En hoor je hoe deze stukken mooi treurig en hoopvol zijn.”
De pianowerken van Robert Schumann zijn de laatste tijd opvallend veel te horen. Ook de jonge pianist speelt zijn ‘Fantasiestücke’. ,,Het is fantastische muziek. Voor mij muziek die vertrouwd aanvoelt. Het geeft duidelijk aan waar ik sta als pianist. ‘Fantasiestücke’ is muziek van de geest. Het zijn sprookjes en verhalen. Het zijn waanbeelden en geen afspiegeling van de werkelijkheid. Paradoxaal, en ook verwarrend.” www.rikkuppen.nl
Weesp Chamber Music Festival 2020 uitgebreid
- At maart 14, 2021
- By Rudolf
- In Klassieke muziek, Overigen
- 0
‘Love and Death’ is het thema van de zevende editie van het Weesp Chamber Music Festival. Vier dagen lang, van 5 tot en met 8 maart 2020, biedt dit muziekfestival een programma met aandacht voor diverse componisten en in het bijzonder Beethovens 250e jubileumjaar. In vergelijking met vorige edities is er dit jaar een breder randprogramma met kinderconcerten, schoolprojecten en masterclasses. Stichting Chamber Weesp Music runt dit grote muziekfestival met behulp van een grote groep enthousiaste vrijwilligers. De artistieke leiding is zoals elk jaar in handen van het Navarra String Quartet.
Violiste Marije Johnston van het Navarra Quartet: ,,Altviolist Sascha Bota is sinds 2018 bij ons kwartet gekomen. Hij heeft muziekwetenschappen gestudeerd en maakt de vaste programma’s; hij is het brein.” Tijdens het openingsconcert op donderdag 5 maart in de Van Houtenkerk klinkt werk van Pérez, Puccini, Schubert en Janáček. ,,Dit programma hebben we vaker gespeeld en ook al op cd gezet. We spelen deze werken met tussendoor telkens een klein stukje muziek van György Kurtág. Dat zijn kleine muzikale gedichtjes. We willen dat niet laten onderbreken door applaus. Op die manier ga je intensiever luisteren en krijgt de muziek meer verdieping.”
Beethoven 250 jaar
Ook het WCMF herdenkt Beethovens 250e geboortejaar met veel van zijn muziek. Op 6 maart speelt het Navarra String Quartet, samen met violiste Sini Simonen en pianiste Natacha Kudritskaya, Beethovens bekende ‘Kreutzersonate’. Daarbij leest acteur Kees Scholten passages voor uit de gelijknamige roman van Leo Tolstoj. ,,Dit verhaal gaat over de jaloerse Pozdnyshev die denkt dat zijn vrouw een affaire heeft met een violist met wie zij de Kreutzersonate speelt. We beginnen het concert met een kort stuk dat speciaal voor dit concert is gecomponeerd door Simon Rowland-Jones.” Later op de avond zingt Karin Strobos de liederencyclus ‘An die Ferne Geliebte’ van Beethoven in een bewerking voor strijkkwartet en mezzosopraan. Hier gaat het niet over zelfzuchtige liefde maar over onbeantwoorde liefde.
Meer muziek van Beethoven wordt ten gehore gebracht door het Navarra Quartet met gasten op zaterdagavond. Onder andere zullen klinken ‘Pianotrio op 70’, ‘Strijkkwartet nr. 7’en ‘Mondscheinsonate’. ,,Zondag 8 maart brengen we het programma ‘Musikalische Opfer’ ook weer met verschillende componisten. En omdat het dan ook Internationale Vrouwendag is hebben we een extra programma met alleen maar vrouwelijke componisten. We spelen muziek van de bekende componistes Alma Mahler en Fanny Mendelssohn, maar ook de minder bekende Amerikaanse Amy Beach van wie we het prachtige ‘Pianokwintet Op.67 laten horen. Muziek van de Nederlandse Henriëtte Bosmans heb ik zelf gekozen. Het programma heet ‘Zachte Kracht’ en verwijst naar een gedicht van Henriëtte Roland Holst: ‘De zachte krachten zullen zeker winnen’.” Terugkijkend op eerdere edities van het WCMF zegt Johnston: ,,We weten steeds beter hoe het moet. Er is ook veel bijgekomen: nieuwe locaties en vooral educatieve activiteiten. Die zitten allemaal in de randprogrammering en zijn vooral geregeld door het bestuur.”
Willem van Oranje
Bestuursvoorzitter Ria van der Giessen beaamt dat de randprogrammering is uitgebreid. Veel prachtige muziekprojecten kwamen op haar pad. Op het Delft Chamber Music Festival ontdekte ze de kindermuziekvoorstelling ‘Willem, de opera’ over prins Willem van Oranje. ,,Het leuke is dat het stuk heel basaal is. De kinderen zingen liedjes uit opera’s met Nederlandse teksten die ze thuis instuderen. Er worden hele simpele dingen verteld over hoe de prins koning werd.” Naast de gebruikelijke schoolprojecten en de opera werd ook spontaan aangeboden om de Classic Express-bus (een rijdende concertzaal waarin jonge kinderen kennismaken met klassiek muziek) naar Weesp te laten komen. ,,Toen dat was geregeld zei iemand: dan moet er ook een concert komen voor baby’s. Goed. We hebben nu de synagoge gehuurd en violiste Floor le Coultre en gitarist Martin van Hees geven daar een babyconcert. Dat is interactief: ze gaan naar de baby’s toe, spelen liedjes en kijken hoe die reageren op de klanken.”
In de randprogrammering is ook plek ingeruimd voor masterclasses die gegeven worden door violist Pavel Fischer en het Bardolino ensemble. ,,Heel apart: toen ik op zoek was naar andere muziek voor het festival op internet ontdekte ik Pavel. Wat bleek: hij heeft ooit muziekles gegeven aan enkele leden van het Navarra Quartet in Manchester toen ze 18, 19 jaar oud waren. Ook zo’n toevalligheid. Bardolino speelt in Café-Restaurant Aaltje Oost-Europese volksliedjes en dat doet het ensemble daar gratis.”
www.chambermusicweesp.nl
Bariton Raoul Steffani brengt vrolijke Beethoven liederen
- At februari 28, 2021
- By Rudolf
- In Klassieke muziek
- 0
Ludwig van Beethoven (1770-1827) staat door zijn 250e geboortejaar volop in de belangstelling. Muziekensemble de Van Swieten Society eert de componist met ‘Beethovens Valentijn’; een concertprogramma waarin onder andere de liederencyclus ‘An die Ferne Geliebte’ zal klinken. Uitgevoerd door muziektalent bariton Raoul Steffani (1992).
De agenda van Steffani zit bomvol. Vooral met het repeteren en instuderen van verschillende concerten. ,,Met Daan Boertien als begeleider, heb ik een recital bij een prijsuitreiking (besloten) in de kleine zaal van de Hamburgse Elbphilharmonie. Dat is heel spannend; ik heb er nog nooit opgetreden. Het is een prachtig gebouw. Daarna begint de Beethoven-tournee.”
Wenen
De bariton met zijn prachtig dictie en heldere stem studeerde bij Xenia Meijer en Margreet Honig. Hij behaalde zijn master aan het Conservatorium van Amsterdam en ging op zijn 21e verder studeren in Wenen. ,,Voor klassieke muziek is dit de meest interessante stad; ook vanwege de historie. Je loopt als het ware tussen de componisten. Het conservatorium waar ik op zat (Universität für Musik und darstellende Kunst) is een van de beste conservatoria van de wereld. Het niveau is hartstikke hoog.”
Hij kreeg daar, naast masterclasses, ook les van een van zijn inspirators: de bekende bariton Thomas Hampson. ,,Die heeft zich bekwaamd in zowel de liedkunst als in de opera. Hij is een goede docent.” Steffani wordt gekenschetst als het talent voor het lied. ,,Met liedkunst ben ik inderdaad het meest in de spotlights gekomen, maar dat is niet het enige wat ik doe. Van 2016-2018 was ik lid van de Dutch National Opera Academy en heb ik mij goed verdiept in de opera. Volgend jaar doe ik naast liedrecitals ook twee grote operaproducties: een Wagner en een Britten.”
Van den Ende Foundation
Naast allerlei prijzen zoals Dutch Classical Talent, het Prinses Christina Concours en de Elisabeth Evertsprijs werd hij vorig jaar gekozen tot Artist in Residence. ,,De pers volgt een jaar lang verschillende jonge musici en kiest dan de meest interessante. Het is als een ridderorde. Door dat residentschap kreeg ik van de Van den Ende Foundation, die me al eerder ondersteunden met studiebeurzen ook nog een stipendium. Ik kon toen de programmering naar een hoger plan tillen, onder andere met een Carmina Burana in Paradiso. Dat gaf mij een enorme artistieke impuls.”
Hij is regelmatig te zien en te horen op televisie en radio. Heeft hij geen slapeloze nachten van het gevoel zich telkens te moeten bewijzen? ,,Ik probeer niet zo veel bezig te zijn met mezelf te bewijzen. Ik lig eerder wakker van de planning. Je probeert toch zo optimaal voorbereid zijn.”
Terug naar ‘Beethovens Valentijn’. De titel refereert aan Valentijnsdag en ook aan Beethovens liefdesleven dat vooral onbeantwoorde liefdes kende; met name vrouwen van boven zijn stand. Steffani zingt de liederenreeks ‘An die Ferne Geliebte’ ,,Dit was de allereerste cyclische liederenreeks. Mozart heeft ook liederen geschreven, maar Beethoven schreef deze liederen met een doorlopend verhaal en met een kop en een staart.”
Gevoel van verlangen
Hoe zing je deze liederen van Beethoven? ,,Het raamwerk is er: de tekst en de muziek. Het hangt er vooral van af hoe ik bepaalde dingen interpreteer, hoe geef ik met mijn stem en kleur invulling aan de tekst en muziek. Als ik er bij Beethoven iets speciaals eruit wil lichten, dan is dat wel het gevoel van verlangen. Of de liefde nu wel of niet beantwoord wordt.”
Op het concert speelt het muziekensemble een piano- en een strijkkwartet en zingt de jonge zanger ook enkele ‘Schotse en Ierse liederen’ van Beethoven. ,,Dat laat weer een andere Beethoven zien. Het zijn vrolijke liederen, zelfs enkele drankliederen. Ja, om het alcoholgebruik stond Beethoven ook bekend.” Steffani zal tevens een van de uitdagendste liederen uit het liedrepertoire zingen: ‘Adelaide’ ,,Dat lied is vocaal technisch veeleisend en het is een van de mooiste liederen die geschreven is. Het raakt zo mooi die emoties van verlangen en pijn.”
Of de zanger ooit klaar zal zijn met het leren van zijn vak? ,,Je bent nooit klaar. Er is altijd nieuw repertoire in te studeren. Bovendien je stem verandert alleen maar omdat je ouder wordt. Fischer-Dieskau heeft bijvoorbeeld ‘Winterreise’ wel meerdere malen opgenomen. Hij kreeg in de loop van de jaren een ander inzicht of was toch niet tevreden met de vorige opname.” Steffani kijkt zelf met een nuchtere blik naar de toekomst. ,,Ik hoop dat ik met toewijding en liefde bezig kan blijven met het vak. Met het geven van veel mooie concerten met fijne collega’s. Maar hoe alles gaat lopen dat weet je niet. Je moet hard werken en de rest komt van zelf.”
‘Beethovens Valentijn’ door de Van Swieten Society met bariton Raoul Steffani. Tournee van 15 februari tot 12 maart 2020. www.raoulsteffani.com