Bredero en boertige liedjes

Ensemble Camerata Trajectina is gespecialiseerd in Nederlandse oude muziek. En het ensemble brengt op het Muiderslot een theatraal concert rond de beroemde dichter en toneelschrijver Gebrand Adriaenszoon Bredero (1585 -1618). Daarvoor is geput uit zijn
‘Boertigh, Amoureus en Aendachtigh Groot Lied-boek’.

Camerata Trajectina, opgericht in 1974, maakt als enige ensemble concertprogramma’s met thema’s uit de Nederlandse geschiedenis van de Middeleeuwen tot de Gouden Eeuw. Dat kan een concertprogramma zijn met een thema over de politiek als de 80-jarige oorlog, over schilders als Jan Steen, of een literair programma als van Bredero. ,,De kern van Camerata Trajectina bestaat uit twee zangers en twee instrumentalisten”, legt blokfluitiste Saskia Coolen uit. ,,Dat zijn tenor Nico van der Meel en sopraan Hieke Meppelink. Nieuw toegetreden is Arjen Verhage; hij is luitist. Ik ben een van de langstzittende leden. Soms wordt het ensemble speciaal voor een concert aangevuld met een gambaspeler.”

Boertigh

Het Bredero-programma van het ensemble is een remake van een eerbetoon dat Camerata Trajectina 33 jaar geleden gaf ter ere van het 400e geboortejaar van Bredero. ,,Dit jaar is het zijn sterfjaar. Ook nu zijn we verkleed en is de setting een café. We spelen uit zijn liedboek: ‘Boertigh, Amoureus en Aendachtigh’. Dit ‘Groot Lied-boek’ wordt gezien als een van de belangrijkste bundels van de Gouden Eeuw.” Camerata Trajectina gebruikt onbewerkte teksten.

,,De ‘Boertighe-liedjes’ zijn kleine kluchtjes en in het deel ‘Amoureus’ staan weer echte liefdesliedjes. Wat het deel ‘Aandachtigh’ betreft heeft het devote teksten waarin Bredero zijn geloof beleeft. Een beetje schuldbewust zijn zonde overdenkt.”

De teksten van de liederen schreef Bredero in een eigen taal. Hij schrijft fonetisch in het dialect van boeren ten noorden van Amsterdam: het Waterlands. ,,Je ziet dat hij heel erg zijn best heeft gedaan om die taal te imiteren. Een woord als ‘fluweel’ schrijft hij op als ‘fliweel’ en ‘angst is ‘anst’. Het is als satire, die vooral de stedelingen deed lachen om die boerse mensen.”

Contrafacten

De liederen worden gezongen op basis van bestaande melodieën. ,,Bredero had er geen muziek bij genoteerd. Hij was dan ook geen musicus. Boven de tekst staat alleen: ‘zing dit op de wijs van die melodie’. Dit worden contrafacten genoemd. Het waren populaire deunen die steeds opnieuw werden gebruikt.’’ De ‘Boertighe-liedjes’ vindt Coolen leuk en afwisselend.

,,Bredero had een goede kijk op mensen. Hij was opgeleid als kunstschilder. Dat zie je terug in zijn sfeerbeschrijvingen. Hoe hij bijvoorbeeld uitvoerig schrijft hoe iemands hoed een beetje scheef staat. Of over de ondeugende meisjes uit Vinkenveen die langs de Vecht lopen. Je ziet het zo voor je. Erg grappig.”

‘Bredero’s Gouden Eeuw’ door Camerata Trajectina was te zien op dinsdag 10 april 2018, Muiderslot in Muiden. www.oudemuziek.nl