De Acteur hoort Casanova te zijn

In het Dudokpark, vlakbij het raadhuis van Hilversum, staat een bronzen beeld van een man in een achttiende-eeuws kostuum. De slanke man draagt in zijn rechterhand een masker. Zijn linkerhand heeft hij opgeheven alsof hij de aandacht wil vragen. Dit beeld wordt ‘De Acteur’ genoemd. Het is gemaakt door de Nederlandse beeldhouwer Gabriël Sterk (1942). Deze beeldhouwer heeft dit manshoge beeld in 1977 vervaardigd op basis van portretten van Giacomo Casanova (1725-1798). Deze historische figuur staat bekend als vrouwenverleider.

Uit zijn uitgebreide memoires (‘Histoire de ma vie’) blijkt onder meer dat hij werkte als violist, beroepsgokker en schrijver. Ook heeft Casanova een staatsloterij opgezet. Nergens staat echter te lezen dat hij acteur was. Vanwaar dan deze benaming van dit beeld?Het antwoord weet de maker van het beeld: Gabriël Sterk. De kunstenaar woont en werkt al jaren in de Provence. Sterk kreeg ruim veertig jaar geleden van Marco Leeflang de opdracht om een beeldje te maken van Casanova. Leeflang was destijds directeur van de Stichtse Culturele Raad en hij was in zijn vrije tijd amateurhistoricus en Casanovist. De beeldhouwer maakte een Casanova-sculptuur van tachtig centimeter hoog en goot daar enkele exemplaren van.

Gabriël Sterk, die in de jaren zestig studeerde aan de Rijksacademie voor Beeldende kunst, mocht toen al graag portretten maken, vooral van figuren uit de Renaissance. ,,Ik heb verschillende portretten van Casanova gebruikt”, legt Gabriël Sterk uit. ,,Casanova had een broer: Francesco, die kunstschilder was en ook van hem heb ik een portret gebruikt. Daarnaast gebruikte ik een Casanova-portretschildering van Rafael Mengs en van Johann Berka. Zo, op een manier dat ik goed zijn gelaatstrekken kon uitbeelden.

Ik heb van deze figuur een dertiger gemaakt, een levensgenieter.” De beeldhouwer geeft een verdere beschrijving. ,,Destijds heb ik de memoires van Casanova gelezen. Hij was een gewiekste man die veel dingen deed in zijn eigen voordeel. Hij draagt in zijn hand een masker, omdat hij altijd achter een masker leefde.” Sterk zegt dat Casanova mensen kon inpalmen en dat deed hij door zijn slachtoffers veel aandacht te geven. ,,Vandaar die hand omhoog in een vertellende positie.”

Een van deze Casanova-sculpturen werd in 1979 tentoongesteld in Cultureel Centrum de Vaart in Hilversum. Dit gebeurde op initiatief van Gerlof Zijlstra, directeur van het Goois Museum en cultuurambtenaar van Hilversum. Sterk omschrijft hem als een aardige man die grote interesse had in beeldhouwkunst. Voor de gemeente kocht hij veel beelden aan waaronder enkelen van Sterk. ,,Het beeld ‘Fjordenpaard’ (te zien op de Koninginneweg) was zijn eerste aankoop. ‘Levensvreugde’ is een ander beeld van mij; ook dat staat in Hilversum (Diependaalselaan).

In opdracht van Zijlstra vervaardigde hij een grotere ‘Casanova’. Het beeld werd geplaatst op de hoek van de theaterwinkel van Theater Gooiland en de Luitgardeweg en kreeg de naam ‘De Komediespeler’ of ‘De Acteur’. ,,Zijlstra heeft het beeld ‘Casanova’ omgedoopt tot ‘De Acteur’. Het was niet mijn idee, maar ik protesteerde niet tegen het veranderen van de naam. Je was al blij dat je een opdracht kreeg.” Foto’s van de kunstenaar en de onthulling zijn er niet. ,,Het beeld werd geplaatst toen ik net naar Australië verhuisde. Ik had daar een aanbieding gekregen om meer beelden te maken, die ik niet kon afslaan.” In Australië heeft Sterk acht jaar gewoond. Nadat hij een expositie had in 1985 – 86 in Parijs, vestigde hij zich in Frankrijk.

Toen er begin jaren negentig bij Theater Gooiland parkeerplaatsen kwamen, moest het beeld wijken en verhuisde ‘Casanova’ naar de opslag. In 1998 werd het herplaatst in het Dudokpark. ,,Of het officieel Casanova zou moeten heten? Ja, dat vind ik wel!” Wie weet wordt dit opgepikt door gemeente Hilversum. www.gabrielsterk.org