Van Guus Meeuwis naar Goldberg-variaties

Niet elke pianist waagt zich aan de ingewikkelde ‘Goldberg-variaties’ (1741) van Johann Sebastian Bach. Alleen pianisten met veel techniek en lef. Jan-Willem Rozenboom, de muzikale rechterhand van Guus Meeuwis, die al jong werd gegrepen door dit meesterwerk durft het wel. Hij speelt de ‘Goldberg-variaties’ met een inleiding onder de titel ‘Theatercollege Bach’.

De Brabander Jan-Willem Rozenboom (1974) zat tijdens zijn conservatoriumstudie als één van de weinige muziekstudenten op een studentenvereniging in Tilburg en hij raakte daar bevriend met rechtenstudent en destijds popartiest in spe Guus Meeuwis. Rozenboom ging in 1995 spelen in zijn begeleidingsband Vagant, ten tijde van Meeuwis’ eerste hit ‘Het is een nacht’.

,,In het begin heb ik mijn conservatoriumstudie twee jaar onderbroken, zo druk was het met het bandje. Ik twijfelde zelfs of ik mijn studie wel of niet zou op pakken, maar er was toch nog een grote drang naar klassieke muziek.” In 2000 rondde hij zijn bachelor pianostudie cum laude af aan het Brabants Conservatorium. ,,Na mijn studie wilde ik verder kijken en kwam ik bij pianist Rian de Waal aan het Conservatorium van Den Haag. In het begin hadden de docenten wel twijfels met mijn popcarrière.  Rian zei ook dat te veel spelen op een keyboard niet goed is voor je touche. Ik compenseerde dat weer met spelen op een akoestische piano. In 2003 sloot ik mijn masteropleiding af.”

En dan de ‘Goldberg-variaties’. ,,Ik was vijftien toen ik hieruit een deel op de radio hoorde en ik was meteen gegrepen. Ik kocht een uitvoering op cd van pianist Glenn Gould en draaide het grijs. Vijftien jaar later, na mijn examen in Den Haag, wilde ik een project aangaan en als ik het ooit de ‘Goldberg-variaties’ wilde spelen dan moest het toen dit stuk worden.” Nadat hij dit werk muzikaal technisch onder de knie had, rees de vraag hoe hij het wilde spelen. ,,Want wat is je visie op dit werk? Het duurde daarom ook lang voordat ik het op CD had opgenomen.”

In het ‘Theatercollege Bach’ zal Rozenboom onder meer uitleg geven over de naamgeving van de ‘Goldberg-variaties’. In principe is het een instrumentale aria waarover dertig ‘klaviervariaties’ zijn geschreven. Aanvankelijk schreef Bach ze als oefenstukken voor klavecimbel. Deze compositie bestaat uit drie blokken: een blok met langzame stukken, een blok dat virtuoos is, en de ‘variaties’ waarin je een canon hoort, of de melodie in een tegenbeweging. ,,Het is de grootste en langste pianocompositie van de achttiende eeuw. Als je het met alle herhalingen speelt, duurt het maar liefst tachtig minuten.  Bach wist in zo’n tijdspanne een enorme eenheid te creëren en dat vind ik heel erg intrigerend.”

Al ruim twintig jaar componeert en arrangeert Rozenboom voor Guus Meeuwis. Samen hebben ze over de tachtig liedjes geschreven. Komt er iets van de ‘Goldberg-variaties’ in een liedje terug? ,,Ja, daar kwam ik inderdaad twee jaar geleden achter. Als je het akkoordenschema van het liedje ‘Brabant’ (2002) een beetje trager speelt en je speelt het in driekwartsmaat, dan kun je de ‘Aria’ er moeiteloos overheen spelen. Dat moet ik onbewust zo hebben geschreven.”

‘Theatercollege Bach’ met de ‘Goldberg-variaties’ van Johann Sebastian Bach door pianist Jan-Willem Rozenboom was in Theater De Speeldoos in Baarn. www.jwrozenboom.nl