‘Een nieuwe lente en een nieuw geluid’ is de eerste regel uit het gedicht ‘Mei’ van Herman Gorter. Een monumentaal gedicht, maar Gorter schreef meer. Met de voorstelling ‘Kom zijn liefste’ zet collectief Het Feest der Poëzie deze Hollandse dichter in het middelpunt.
De Amsterdammer Simon Mulder is oprichter en artistiek leider van Feest der Poëzie. De stichting organiseert voorstellingen met voordracht en muziek en richt zich op dichtkunst, boekdrukkunst en literatuurgeschiedenis. Mulder is voordrachtkunstenaar en heeft net als Herman Gorter (1864-1927) klassieke talen gestudeerd. Hij geeft zelfs les in deze oude talen aan Het Lyceum in Rotterdam.
Zonder versterking
,,Voordrachtskunstenaar is een vergeten ambacht”, vertelt Simon Mulder. ,,De voordrachtskunstenaar Albert Vogel jr. heeft eens gezegd: ‘een acteur beeldt uit en de voordrachtskunstenaar roept op’. Je speelt geen rol maar je staat wel in dienst van de tekst.” Een voordracht behoeft een bepaalde techniek. ,,Sommige teksten worden aangezet gesproken. Het moet verstaanbaar en begrijpelijk zijn voor de luisteraar. Zonder versterking komt de tekst het beste tot zijn recht.”
Gorter, die een aantal jaren in Bussum woonde, behoorde tot de literaire beweging de Tachtigers (ca 1880-1894). ,,Zij wilden vernieuwing van de literatuur en af van de ‘domineedichters’ die alleen nette gedichten maakten voor God, koning en vaderland. De poëzie van de Tachtigers ging over individuele gevoelens in een nieuwe stijl, waarmee ze hun impressies op de best mogelijk manier wilden vertolken. Zij haalden hun inspiratie van de Engelse romantische dichters als Shelley, Byron en Keats.”
Mulder vindt het bijzondere aan Gorters poëzie dat die steeds vernieuwend was. ,,Zijn eerste gedichtenbundel ‘Verzen’ was destijds heel modern. Zelfs nu komt zijn poëzie nog modern over. Hij schreef onder andere gedichten over de natuur en de liefde. Later, toen hij politiek actief werd, bekeerde Gorter zich tot een mystiek soort communisme en ging communistische gedichten maken op een mythologisch niveau. Heel interessant.”
Bewegende filmbeeld
De gemeente Hilversum ondersteunt het collectief met een subsidie voor de literaire Gorter-voorstelling ‘Kom zijn liefste’. ,, Onze voorstelling bestaat uit voordracht, muziek en filmbeelden. Bijzonder is dat wij van het Eye Filmmuseum het enige bewegende filmbeeld van Gorter mochten lenen. Alle aspecten van Gorters werk komen voorbij.”
Er doet een rits aan kunstenaars mee aan deze multidisciplinaire voorstelling. Zo brengt Mulder met soundscape-artiesten Beggar Brahim (elektrische gitaar) en Jesse LaChiffre (klarinet) enkele nummers van de CD ‘Herman Gorter – Verzen 1890’ ten gehore. Vervolgens worden liederen op tekst van Gorter uitgevoerd door Saskia de Man (sopraan), Daan van de Velde (piano) en door sopraan Heleen Oomen samen met haar vader, componist en pianist Antoine Oomen. Tenslotte draagt Mieke van Zonneveld, voorheen stadsdichter van Hilversum, Gorter-geïnspireerde gedichten voor uit haar debuutbundel ‘Leger’.
De voorstelling is laagdrempelig. ,,Misschien dat zijn teksten iets gedateerd aandoen maar Gorters poëzie is heel levendig, beeldend en vooral muzikaal. Ook als je niet veel weet van deze dichter is de voorstelling toegankelijk; een introductie in zijn poëzie.”
‘Kom zijn liefste’ is een multidisciplinaire voorstelling rondom Herman Gorter georganiseerd door collectief Het Feest der Poëzie. Artistiek leider: Simon Mulder
De bekende Larense cabaretière Madelijne Kool zou begin april met haar nieuwe theaterprogramma ‘We moeten ergens beginnen’ in première gaan. Door de coronacrisis isoleerde ze zich in haar tuinhuisje en ze bedacht een nieuw theaterprogramma ‘De Online Mini Vakantie’ Met als subtitel: ‘We kunnen niet weg, maar we gaan toch’.
Cabaretière en zangeres Madelijne Kool (49 jaar) staat sinds 2014 professioneel op de planken. Twintig jaar lang was ze werkzaam als copywriter en conceptmaker in de reclamewereld. Naast haar eigen theatervoorstellingen, met pianist Nicolaas Duin en coauteur Maikel Steur, maakt ze komische presentaties op maat voor bedrijven. In 2019 won ze de publieks- en persoonlijkheidsprijs tijdens het elfde Utrechts Kleinkunst Festival.
,,4 april zou mijn nieuwe theaterprogramma ‘We moeten ergens beginnen’ van start gaan”, zegt Kool. ,,De try-outs waren goed ontvangen en toen sloten de theaters. Ik had al een ludiek idee om het publiek met een vissenkom op hun hoofd in de theaters te laten komen, maar dat zou ik toch niet verkocht krijgen.”
Online mini vakantie
Overgeleverd aan de coronacrisissituatie ontwikkelde ze een nieuw entertainmentprogramma. Het heet: ‘De Online Mini Vakantie’ en is een soort online theater-reis-voorstelling. Het idee kreeg ze toen ze andere collega’s voor de webcam zag spelen. ,,Ik zie ze dan optreden zonder het publiek, en dat mis je natuurlijk toch. Je wilt de energie van de mensen uit de zaal voelen. Dat gevoel kun je nooit oproepen als je gaat spelen voor een anoniem publiek.”
Met haar theaterreisvoorstelling is er juist wel mogelijkheid tot interactie. ,,Je boekt bij mij een reis. Vervolgens geef je de tijd aan waarop je wilt vertrekken en vertelt waaruit je gezelschap bestaat. Je vertelt hoe alle leden heten en je geeft ook informatie over hen. Iedereen krijgt een vliegticket en een inlogcode met instructies.”
Een online minivakantie- voorstelling is live en wordt gestreamd via YouTube op het afgesproken tijdstip. ,,Via de chatfunctie kan mijn publiek real-time aangeven wat ze ervan vinden. In de show maken we een aantal tussenstops. We stoppen in Parijs en in Zwitserland en gaan de sauna in. Ik ben de persoonlijke reisleider en spreek de deelnemers dan ook aan bij hun naam. Zo van ‘Leuk dat jullie er allemaal zijn. Maak je gordel vast; we gaan vertrekken’. Bij elkaar duurt de voorstelling een half uur en daarna is er een reünie. Je krijgt dan een weblink van Zoom voor de digitale foyer. Ik ontmoet daar het gezelschap of publiek en dan praten we na over de reis die we samen hebben gemaakt.”
Maikel Steur
Voor dit online theaterprogramma heeft ze haar tuinhuis omgebouwd tot studio. Maikel Steur heeft haar geholpen met de techniek. ,,In een imaginaire omgeving vertel ik allerlei dingen, ik lees gedichten voor en zing mijn zelfgeschreven liedjes met live muziek. Mijn pianist Nicolaas Duin doet ook mee, natuurlijk op gepaste afstand. Ik maak deze onlinevoorstelling ook op maat voor grote gezelschappen, voor wel meer dan honderd personen.”
In haar online voorstelling wil ze het juist niet hebben over het coronavirus. ,,Je gaat ook op vakantie omdat je je thuissituatie wil vergeten, zodat je weer vol energie terugkomt.” Het is daarom een zeer comfortabele ‘vakantie’. ,,Je reist zonder problemen met beenruimte in het vliegtuig en je kunt drinken zoveel je wilt. En dat allemaal voor een low budget tarief. ” Een apart reislocatie is een bezoekje aan de sauna. ,,Natuurlijk krijg je daar melige grappen over te horen. Ik zing het grote saunalied en daar gaat het over grondkijkers, plafondkijkers en tussenkijkers. En ook over het idee of je lekker in je vel zit, en over wat je allemaal kunt verbouwen aan jezelf. Allemaal verhalen om te lachen, om te inspireren en misschien ook te emotioneren.” Boeken via www.madelijnekool.nl