Voor Thomas Oliemans is Winterreise een gezamenlijke zoektocht

Al in zijn studententijd trad de Nederlandse bariton Thomas Oliemans voor het eerst op in de Morgensterkerk in Hilversum. Hij wist zich te herinneren dat hij toen ‘Lieder eines  fahrenden  Gesellen’ van Gustav Mahler zong met een amateurorkest. Nu is de veel gelauwerde zanger weer terug met andere liederen. Hij zingt volgende week de liederencyclus ‘Winterreise’ van Franz Schubert. Zijn begeleider aan de piano is de evenzeer gelauwerde Rudolf Jansen.

Er zijn boeken volgeschreven over Schuberts 24-delige liederenreeks  ‘Winterreise’ maar in het kort gaat het over een jongeman die rust zoekt in een winters landschap nadat hij zich afgewezen voelt door een  vrouw die hij bewonderde. Wellicht zoekt hij rust in een vrijwillig gekozen dood. Oliemans over zijn visie op ‘Winterreise’,,Wat er uiteindelijk in het laatste lied gebeurt, dat blijft in het midden. We horen geen dodenmars. Wel hoor je iets vervreemdends. Ik zie voor mijn geestesoog altijd zo’n camera die wegdraait, zodat wij het personage uit het oog verliezen. Of het de dood is of het afscheid van de wereld, dat mag iedereen zelf invullen. Het stuk geeft geen eenduidig antwoord.”

Iedere zanger heeft een eigen manier van liederen vertolken. De één is een verhalenverteller met de nodige distantie, of juist een zanger die geheel in de huid van het karakter kruipt. ,,Voor mij is het zingen een mengeling van die twee. Er is expressie als de hoofdpersoon in de kou met woede reageert op de afwijzing. Maar er zijn ook momenten van distantie. Die je hoort in kleine zinnen. Zoals er tranen lopen over zijn wangen en bevriezen. Hij vraagt zich af waarom dat überhaupt kan gebeuren en wat er met hem aan de hand is. Momenten die niet super expressief of dramatisch zijn maar die gewoon een observerende vraag stellen.”

Oliemans heeft de ’Winterreise’ meerdere malen met pianisten als Malcolm Martineau en Rudolf Jansen uitgevoerd. Ook al is het werk hetzelfde, er kan met een andere begeleider een andere interpretatie van het stuk ontstaan. ,, Je krijgt met een andere pianist telkens de kans om nieuwe dingen en lagen te ontdekken in een stuk. Al ga ik niet met de pianist uitvoerig het stuk bespreken en doornemen. Ik heb ook niet de waarheid in pacht voor de perfecte interpretatie van het stuk. Het is eerder dat we met onze eigen bagage op het perron aankomen en samen de tocht aanvaarden.”

‘Winterreise’ van Franz Schubert gezongen door Thomas Oliemans met aan de piano Rudolf Jansen. www.thomasoliemans.info