Met ‘Chapter One’ geeft Marieke Koopman eerbetoon grootvader
- At juli 11, 2022
- By Rudolf
- In jazz, Klassieke muziek, Overigen
0
Theatermaker en zangeres Marieke Koopman wist in lockdown haar droom te realiseren: het uitbrengen van een swingjazz-cd met de titel ‘Chapter ONE’. Het is een eerbetoon aan haar grootvader die jazzmusicus was. De vader van Marieke: Bachspecialist Ton Koopman speelt mee op dit debuutalbum met het nummer ‘Someone to watch over me’.
Marieke Koopman groeide op in Bussum met twee barokmusici als ouders: klavecinist Tini Mathot en dirigent Ton Koopman. Bach was standaard huismuziek. In eerste instantie koos Marieke dan ook voor de klassieke muziek. ,,Op mijn zestiende heb ik een half jaar lang de vooropleiding zang gevolgd aan het conservatorium”, zegt Marieke. ,,Maar hoe prachtig ik barokmuziek ook vind om te beluisteren, als zangeres kan ik er niet mijn ei in kwijt.” Ze vertelt dat ze al jong de jazz ontdekte, en graag naar jazz-optredens ging, vooral als erbij gezongen werd. Haar lievelingsgenre werd swingjazz en bigband. Na de middelbare school studeerde Marieke pedagogiek en deed ze de Trap theateropleiding. Ze studeerde jazz-zang onder andere bij Astrid Seriese en Deborah J. Carter.
,,Tien jaar geleden vertelde mijn vader in een interview dat mijn opa jazzdrummer was. Ik begreep toen meteen waarom ik zo van jazz houd; het zat dus blijkbaar in mijn genen! Dat was een fantastische ontdekking.”
Ton Koopman: ,,Mijn vader verdiende als jazzmusicus met het spelen op bruiloften en partijen wat geld. Met klassieke muziek hield hij zich slechts zijdelings bezig. In Zwolle speelde hij slagwerk in een amateursymfonieorkest, maar hij kon geen noot lezen. Wagner en Beethoven waren de grote componisten voor hem. Ik had niet veel met jazz. Wel genoot ik als ik hem zag musiceren: hoe hij met enorm plezier op kon gaan in deze muziek.”
Kruidenierswinkeltje
In Zwolle had de familie Koopman een klein kruidenierswinkeltje. ,,Mijn vader liet dat aan mijn moeder over. Zij was een intelligente vrouw die de mensen in de winkel ook raad gaf. Maar toen mijn moeder MS kreeg, moest mijn vader het werk van haar overnemen. Hij moest zijn optredens minimaliseren en uiteindelijk opgeven; iets waar hij wel moeite mee had. Hij was ook een beetje jaloers dat het mij wel lukte om in de muziek carrière te maken; dat de sterren voor mij beter stonden. Marieke heeft zelden wat gehoord van wat mijn vader deed.” Marieke: ,,Hij was een stille man; waarvan ik dacht dat hij niet van muziek hield.”
Het debuutalbum ‘Chapter ONE’ van Marieke Koopman bestaat uit klassiekers uit het swingjazz-repertoire van de jaren dertig en veertig. Hoe heeft ze de lijst samengesteld? ,,Voor mij ligt de verbindende link in het verhaal van mijn opa. Hij heeft zijn muzieksmaak net als ik ontwikkeld in de puberteit. Opa speelde de muziek die voor film en musical is geschreven. Muziek van onder meer Cole Porter en George Gershwin. Dat gegeven wilde ik gebruiken.”
Sinds 2013 maken vader en dochter Koopman en het Amsterdam Baroque Orchestra muzikale familievoorstellingen. Marieke: ,,Inmiddels zijn wij vier voorstellingen verder. We toerden door heel Europa. Als we een voorstelling maken dan zitten we elk met onze eigen expertise rondom de tafel. Soms hebben we heerlijke discussies. Ik ben zelf visueel ingesteld en mijn vader juist muzikaal. Dan gaat het over de vraag of een muziekstuk niet iets korter kan, zodat de scène niet te lang gaat duren.”
Someone to watch over me
Buiten zijn comfortzone, begeleidt de barokdirigent op klavecimbel de song ‘Someone to watch over me’. Marieke: ,,Ik kon niet van hem verwachten dat hij jazz ging spelen.” Haar vader: ,,In het begin vond ze dat ik het echt anders moest spelen. Daar was ze heel streng in. Ik had geen idee. Naderhand zei ik: als je het niet goed vindt, dan komt het niet op de cd.”
In dit cross-over nummer worden jazz en barokmuziek samengebracht. ,,Deze twee muziekstijlen vinden elkaar in hun vrijheid van ritme”, laat de zangeres weten. ,,Ritme is de basis van een lied. Heb je dat gevonden dan kun je daar verder mee aan de slag. In melodie en harmonie. ‘Someone to watch over me’ bezingt een liefdesrelatie, maar in mijn geval gaat het over de twee mannen die over mij waken: mijn vader en grootvader.”
‘Chapter ONE’ van Marieke Koopman komt uit op 7 mei 2020 bij Channel Records International. www.mariekekoopman.nl
Marieke Koopman brengt standbeeld tot leven
Met dirigent Ton Koopman als vader groeide dochter theatermaakster Marieke op met barokmuziek. Vooral Bach. Sinds enkele jaren maken ze samen muzikale familievoorstellingen. In 2014 ontstond de voorstelling ‘Oorwurm’ met tekst en orkest en nu is er ‘Caecilia’, een mimevoorstelling waarin het orgel centraal staat. Marieke brengt een standbeeld tot leven en haar vader speelt orgel.
Als kind ging Marieke Koopman vaak naar de concerten van haar vader en ontwikkelde net als hij een voorliefde voor barokmuziek. ,,In mijn jeugd was het één en al Bach, vooral toen mijn vader alle Bach-cantates op cd ging opnemen.” Ondanks haar liefde voor klassieke muziek koos ze echter niet voor een muziekopleiding. Ze behaalde een Master in Pedagogiek en rondde de opleiding theatermaker af bij het Trap instituut in Amsterdam.
Pedagogiek
Het liefst maakt Marieke theatervoorstellingen in combinatie met muziek. Muziek studeerde ze naast haar studie pedagogiek. ,,Mijn vader heeft mij nooit muzieklessen gegeven. Als kind zat ik op een kinderkoor en later kreeg ik zang- en muziekles van goede docenten. Als ik vragen had ging ik met mijn moeder achter de piano oefenen.”
Vader en dochter hebben dezelfde energie en ideeën en hun muzikale en theatrale kant sluiten goed bij elkaar aan. ,,Soms gaan we wel in discussie met elkaar maar dat maakt het juist interessant. We hebben allebei respect voor elkaar en willen graag barokmuziek dichter bij de kinderen brengen.”
Tijdens de kerkconcerten van haar vader viel het Marieke op dat bij een groot orgel vaak standbeelden staan. ,,Ik vroeg me af: ‘Stel nou dat die beelden tot leven komen en gaan nadenken? Of dat er iets mis gaat met die beelden?’ Haar fantasie leidde tot de familievoorstelling ‘Caecilia’. Marieke speelt het standbeeld Caecilia die eenzaam bij een orgel staat.
Caecilia
Haar standbeeldvriend Bortus (danser Jonas Furrer) ligt ergens in stukken op de grond. Op een dag, na een lange tijd, speelt het orgel weer. Caecilia komt tot leven en ook Bortus krijgt ze weer heel. Maar dan herkent hij Caecilia niet meer. ,,Hier spelen thema’s als vriendschap en vertrouwen, waar jonge kinderen al vroeg mee bezig zijn. Het leggen van eerste contacten en hoe reageer je als kind daarop.”
‘Caecilia’ duurt veertig minuten en een groot deel klinkt orgelmuziek. Ton Koopman zit achter een kistorgel en speelt veertien muziekstukken van componisten als Bach, Buxtehude, en Locatelli. Op de vraag waarom voorstellingen met barokmuziek voor kinderen zo speciaal zijn, antwoordt Marieke met een grappige vergelijking met taart. ,,Normale muziek is een taart zonder iets erop, maar barokmuziek is met de versieringen en tierlantijntjes echt de kers op de taart. Kinderen met fantasie kunnen hierop aanhaken. Bijvoorbeeld een springend barokmuziekje kan een kind zijn dat touwtje springt. Deze muziek kun je heel snel vertalen naar een fantasiebeeld en tot leven laten komen.”
Familievoorstelling ‘Caecilia’ (4+) van Amsterdams Baroque Orchestra met Marieke en Ton Koopman, en Jonas Furrer. Regie: Hans Thissen. www.amsterdambaroque.nl