Humor in theatervoorstelling Deze ridder zegt nee!
De Haarlemse Joes Boonen maakt kindervoorstellingen gebaseerd op prentenboeken voor peuters en kleuters. Vier heeft ze er al op de planken gezet: ‘Dikkie Dik en de taart’, ‘Ik zou wel een kindjes lusten’, ‘Bang mannetje’ en, vorig jaar, ‘Deze Ridder zegt nee’. Het zijn allemaal interactieve voorstellingen met veel humor.
Boonen is geboren in Limburg in het dorpje Heythuysen, vlakbij Roermond. Als kind was ze een braaf meisje. ,,Wat ik nu op toneel doe dat zou mijn moeder nooit hebben geloofd”, lacht ze. ,,De muzikaliteit heb ik van mijn vader, al heb ik hem nooit gekend. Ik was anderhalf toen hij stierf. Hij was melkboer en maakte veel muziek en was heel creatief. Als kind was ik altijd aan het zingen en met muziek in de weer op cassettebandjes. Dan zei mijn moeder om twaalf uur dat ik moest gaan slapen, en dan kon ik de volgende dag mijn bed niet uitkomen. Toen ik vijf was zat ik op pianoles en later ging ik op een koor en bij de harmonie.”
Dirk Scheele
Na de middelbare school studeerde ze Orthopedagogisch muziekbeoefening aan het Conservatorium van Maastricht. Met deze brede opleiding kan men bijvoorbeeld muziektherapie geven in het speciaal onderwijs. Daarnaast heeft ze de Frank Sanders Akademie voor musical en muziektheater gedaan. De theatermaakster werkte dertien jaar samen met de bekende zanger en kinderliedjesschrijver Dirk Scheele.
Voor elke kindervoorstelling zoekt Boonen een prentenboek uit. ,,Mijn werkwijze is, dat er altijd meerdere rollen in moeten zitten en dat het stuk humor heeft. Het verhaal: ‘Ik zou wel een kindje lusten’ gaat over een krokodil die kindjes eet. Dat is een heel grappig, gek verhaal met leuke spannende elementen.”
Joes vertelt dat ‘Deze ridder zegt nee!’, oorspronkelijk geschreven door Kate Hindley en Lucy Rowland, goed paste bij het thema van de Kinderboekenweek 2020: geschiedenis. ,,Ik vond het een leuk ridderboek. De tekeningen gebruikte ik voor mijn decor. Het bouwen en beschilderen van het decor besteed ik uit. Het decor moet ook niet te groot zijn want het moet wel in mijn auto passen. Het kasteel wordt verbeeld door twee uitgerolde banners. De teksten en liedjes zijn wel van mijn eigen hand.”
Eenzaamheid
‘Deze ridder zegt nee’ gaat over de kleine Finn. Hij is ridder en woont bij zijn ouders en is heel braaf. ,,Hij ruimt altijd zijn speelgoed op, helpt zijn vader en moeder en als hij een opdracht krijgt, zegt hij altijd ja. Dat verandert plotseling, en ineens zegt hij op alles nee. Het is een simpel verhaal waar kinderen zich in kunnen herkennen. Het gaat over eenzaamheid en anders zijn. Finn heeft bijvoorbeeld geen vriendjes om mee te spelen en voelt zich dan eenzaam. En de draak ziet er anders uit, maar blijkt niet eng te zijn. Hij wordt zijn beste vriend.” De voorstelling zit vol met grappen. ,,Als ridder Finn dan echt nee zegt, ga ik op de grond liggen zoals een driftig kind dat kan doen en daar moeten de kinderen heel hard om lachen. De draak vinden ze trouwens ook heel leuk omdat hij zo onhandig is.”
www.joesboonen.nl
A Christmas Carol is een moment van bezinning
Verscholen in het centrum van Laren ligt het intieme Dickenstheater van schrijver Else Flim en Charles Dickens-acteur Aad Kok. Met glasplaten en een toverlantaarn maakt dit duo toneelvoorstellingen met de verhalen van de Engelse schrijver Charles Dickens (1812-1870). Voor december staat – uiteraard – ‘A Christmas Carol’ op het programma.
Uit heel Nederland en soms uit België komen Dickens-liefhebbers om te genieten van de readings (voordrachten) van het Larense Dickenstheater. ,,De fascinatie voor de toverlantaarn is begonnen bij Annet Duller, een vriendin van ons”, zegt Else Flim. ,,Zij is een bekende lantaarnist. Annet had een aantal beeldverhalen van Dickens op glasplaat en zij zocht een nieuwe acteur. Zij wist dat Aad beroepsmatig wereldwijd lezingen gaf en ik regisseur en dramaturg ben. Zo is onze samenwerking begonnen. Volgend jaar bestaan we tien jaar.”
Historie van Dickens
Beiden gingen zich verdiepen in werk en leven van Dickens. ,,Aad onderzocht de historie van Dickens en het visueel entertainment in de negentiende eeuw. Ik vertaal en bewerk de originele teksten tot toneelvoorstellingen. Annet heeft mij opgeleid tot lantaarnist en nu bedien ik ook de toverlantaarn.” Het duo wordt telkens in het binnen- en buitenland uitgenodigd voor het geven van lezingen en voorstellingen. In 2016 wonnen zij een prestigieuze onderzoekprijs van The Magic Lantern Society USA & Canada in Amerika.
Flim vertelt dat Dickens een groot Engels schrijver was en dat hij reeds bij leven een beroemdheid was die te vergelijken is met een popster van nu. ,,Hij is heel erg beroemd geworden met zijn boeken, maar ook vanwege zijn solo-optredens. Mensen stonden in de rij om zijn readings mee te maken. Tijdens zo’n public reading vertolkte hij delen uit zijn boeken. Hij speelde dan alle personages uit een verhaal.” Over de manier waarop hij dat deed zijn getuigenverklaringen vastgelegd van toeschouwers en recensenten. ,,Daar heb ik een studie van gemaakt. De specifieke mimiek en gebaren die Dickens toen maakte heb ik verwerkt in de teksten die Aad nu weergeeft. Hij doet dat geweldig.”
Scrooge
Beroemde verhalen van Dickens zijn de romans ‘Oliver Twist’ en ‘David Copperfield’. Heel bekend is het kerstverhaal ‘A Christmas Carol’, dat gaat over de vrekkige zakenman Ebenezer Scrooge die tijdens kerstnacht wordt bezocht door drie geesten: een uit het verleden, een uit het heden en een van de toekomst. Scrooge komt die nacht tot inzicht en wordt een beter mens. ,,Belangrijk in zijn werk is dat Dickens kritiek uitte op de politiek in Engeland. Hij stelde de misstanden in weeshuizen en in de armenzorg aan de kaak. Verbeterde wetgeving was het gevolg.”
Ieder jaar komen mensen terug voor het zien van ‘A Christmas Carol’. ,,Een bezoeker vertelde: ‘Vroeger gingen we naar de kerk voor een moment van bezinning en nu vinden we dat in dit verhaal.’ Het is dan ook een aangrijpend verhaal. Je ziet in de zaal dat mensen ontroert raken en blij worden met de goede afloop.”
‘A Christmas Carol’ van Charles Dickens door het Dickenstheater. Voor verdere informatie: www.dickenstheater.nl
Goldbergvariaties en Corona
- At augustus 06, 2023
- By Rudolf
- In Klassieke muziek
0
Pianist Martijn Smits combineert al jaren zijn pianomuziek met zijn huisartsenpraktijk in Amsterdam. Ten tijde van de coronapandemie studeerde hij de ‘Goldbergvariaties’ van Bach in.
Een bezige bij noemt hij zichzelf. Dat kan ook niet anders met twee intensieve beroepen waar veel studeren aan vooraf ging. ,,De eerste vier jaar van mijn doctoraal geneeskunde combineerde ik met het Conservatorium in Arnhem en later aan het ‘Sweelinck’ in Amsterdam bij Willem Brons”, vertelt Smits. Toen hij zijn diploma uitvoerend musicus had behaald, is hij zijn coschappen gaan lopen. ,,Dat is heel intensief. De coschappen vragen volledige inzet en zijn alleen fulltime mogelijk.” Hij heeft ruim tien jaar gestudeerd. ,,Dat zou ik zo weer doen. Een sociaal leven had ik wel. Met andere conservatoriumstudenten speelde ik op feesten en partijen salonmuziek en daar verdiende ik wat bij. Het was eigenlijk weinig werk, maar het verdiende goed.” Naast solospel piano, heeft hij veel theater- en kamermuziek gespeeld. Sinds 2014 speelt Smits in het kamermuziekensemble Trio Martinot.
Dicht bij de bron
In 1997 studeerde hij af als basisarts. ,,Je bent dan niet meteen huisarts. Daar is weer een aparte opleiding voor. Ik heb bij een asielzoekerscentrum gewerkt, op de eerste hulp en in de psychiatrie. Als huisarts werk ik drie dagen in de week. Soms iets meer, soms iets minder.” Huisarts zijn in coronatijd is een opgave. ,,In de eerste coronagolf hadden we nauwelijks patiënten, omdat die niet naar de dokter durfden te komen. Met de tweede en derde golf kregen we het goed druk. Nu valt de groep ongevaccineerden om met ernstig zieke jongeren. Telkens is er spanning omdat je mee moet bewegen met de nieuwe maatregelen. Ik heb zelf ook Corona gehad en ben goed hersteld, maar twee dokters die ik ken zijn overleden. Je zit toch dicht op de bron.”
Al heel lang stond de ‘Goldbergvariaties’ (1741) van Johann Sebastian Bach op het wensenlijstje van Smits om in te studeren. Deze compositie is oorspronkelijk geschreven voor klavecimbel en bestaat uit een instrumentale aria waarover Bach dertig ‘klaviervariaties’ schreef. ,,Dit is een werk dat heel veel aandacht en energie vraagt om in te studeren. Ik ben er anderhalf jaar mee bezig geweest. Het is een doorwrocht werk dat technische uitdagingen heeft.”
Emotioneel
Smits omschrijft de ‘Goldbergvariaties’ als een intellectuele en emotionele reis. ,,Het begint met die fantastische aria waar de harmonische begeleiding dient als een blauwdruk voor al die variaties. Als ‘reiziger’ ga je al die variaties door. Je komt hoge bergen tegen en diepe dalen. Er zijn momenten van troost en droefenis, maar ook van vitaliteit en blijdschap. Een levensreis op een gestructureerde manier die ook heel emotioneel is.”
De pianist speelt de ‘Goldbergvariaties’ zonder de gebruikelijke herhalingen. ,,Omdat het concert maar minder dan een uur mag duren speel ik niet extra versieringen. In die toevoegingen laat je bijvoorbeeld de ene keer meer bas horen en de andere keer de tenor. Dat doe ik dus niet. Het stuk biedt mij heel veel en het ligt dicht bij mijn hart.”