Humor in theatervoorstelling Deze ridder zegt nee!
De Haarlemse Joes Boonen maakt kindervoorstellingen gebaseerd op prentenboeken voor peuters en kleuters. Vier heeft ze er al op de planken gezet: ‘Dikkie Dik en de taart’, ‘Ik zou wel een kindjes lusten’, ‘Bang mannetje’ en, vorig jaar, ‘Deze Ridder zegt nee’. Het zijn allemaal interactieve voorstellingen met veel humor.
Boonen is geboren in Limburg in het dorpje Heythuysen, vlakbij Roermond. Als kind was ze een braaf meisje. ,,Wat ik nu op toneel doe dat zou mijn moeder nooit hebben geloofd”, lacht ze. ,,De muzikaliteit heb ik van mijn vader, al heb ik hem nooit gekend. Ik was anderhalf toen hij stierf. Hij was melkboer en maakte veel muziek en was heel creatief. Als kind was ik altijd aan het zingen en met muziek in de weer op cassettebandjes. Dan zei mijn moeder om twaalf uur dat ik moest gaan slapen, en dan kon ik de volgende dag mijn bed niet uitkomen. Toen ik vijf was zat ik op pianoles en later ging ik op een koor en bij de harmonie.”
Dirk Scheele
Na de middelbare school studeerde ze Orthopedagogisch muziekbeoefening aan het Conservatorium van Maastricht. Met deze brede opleiding kan men bijvoorbeeld muziektherapie geven in het speciaal onderwijs. Daarnaast heeft ze de Frank Sanders Akademie voor musical en muziektheater gedaan. De theatermaakster werkte dertien jaar samen met de bekende zanger en kinderliedjesschrijver Dirk Scheele.
Voor elke kindervoorstelling zoekt Boonen een prentenboek uit. ,,Mijn werkwijze is, dat er altijd meerdere rollen in moeten zitten en dat het stuk humor heeft. Het verhaal: ‘Ik zou wel een kindje lusten’ gaat over een krokodil die kindjes eet. Dat is een heel grappig, gek verhaal met leuke spannende elementen.”
Joes vertelt dat ‘Deze ridder zegt nee!’, oorspronkelijk geschreven door Kate Hindley en Lucy Rowland, goed paste bij het thema van de Kinderboekenweek 2020: geschiedenis. ,,Ik vond het een leuk ridderboek. De tekeningen gebruikte ik voor mijn decor. Het bouwen en beschilderen van het decor besteed ik uit. Het decor moet ook niet te groot zijn want het moet wel in mijn auto passen. Het kasteel wordt verbeeld door twee uitgerolde banners. De teksten en liedjes zijn wel van mijn eigen hand.”
Eenzaamheid
‘Deze ridder zegt nee’ gaat over de kleine Finn. Hij is ridder en woont bij zijn ouders en is heel braaf. ,,Hij ruimt altijd zijn speelgoed op, helpt zijn vader en moeder en als hij een opdracht krijgt, zegt hij altijd ja. Dat verandert plotseling, en ineens zegt hij op alles nee. Het is een simpel verhaal waar kinderen zich in kunnen herkennen. Het gaat over eenzaamheid en anders zijn. Finn heeft bijvoorbeeld geen vriendjes om mee te spelen en voelt zich dan eenzaam. En de draak ziet er anders uit, maar blijkt niet eng te zijn. Hij wordt zijn beste vriend.” De voorstelling zit vol met grappen. ,,Als ridder Finn dan echt nee zegt, ga ik op de grond liggen zoals een driftig kind dat kan doen en daar moeten de kinderen heel hard om lachen. De draak vinden ze trouwens ook heel leuk omdat hij zo onhandig is.”
www.joesboonen.nl
Je lees dit artikel gratis. Kun je het waarderen?
A Christmas Carol is een moment van bezinning
Verscholen in het centrum van Laren ligt het intieme Dickenstheater van schrijver Else Flim en Charles Dickens-acteur Aad Kok. Met glasplaten en een toverlantaarn maakt dit duo toneelvoorstellingen met de verhalen van de Engelse schrijver Charles Dickens (1812-1870). Voor december staat – uiteraard – ‘A Christmas Carol’ op het programma.
Uit heel Nederland en soms uit België komen Dickens-liefhebbers om te genieten van de readings (voordrachten) van het Larense Dickenstheater. ,,De fascinatie voor de toverlantaarn is begonnen bij Annet Duller, een vriendin van ons”, zegt Else Flim. ,,Zij is een bekende lantaarnist. Annet had een aantal beeldverhalen van Dickens op glasplaat en zij zocht een nieuwe acteur. Zij wist dat Aad beroepsmatig wereldwijd lezingen gaf en ik regisseur en dramaturg ben. Zo is onze samenwerking begonnen. Volgend jaar bestaan we tien jaar.”
Historie van Dickens
Beiden gingen zich verdiepen in werk en leven van Dickens. ,,Aad onderzocht de historie van Dickens en het visueel entertainment in de negentiende eeuw. Ik vertaal en bewerk de originele teksten tot toneelvoorstellingen. Annet heeft mij opgeleid tot lantaarnist en nu bedien ik ook de toverlantaarn.” Het duo wordt telkens in het binnen- en buitenland uitgenodigd voor het geven van lezingen en voorstellingen. In 2016 wonnen zij een prestigieuze onderzoekprijs van The Magic Lantern Society USA & Canada in Amerika.
Flim vertelt dat Dickens een groot Engels schrijver was en dat hij reeds bij leven een beroemdheid was die te vergelijken is met een popster van nu. ,,Hij is heel erg beroemd geworden met zijn boeken, maar ook vanwege zijn solo-optredens. Mensen stonden in de rij om zijn readings mee te maken. Tijdens zo’n public reading vertolkte hij delen uit zijn boeken. Hij speelde dan alle personages uit een verhaal.” Over de manier waarop hij dat deed zijn getuigenverklaringen vastgelegd van toeschouwers en recensenten. ,,Daar heb ik een studie van gemaakt. De specifieke mimiek en gebaren die Dickens toen maakte heb ik verwerkt in de teksten die Aad nu weergeeft. Hij doet dat geweldig.”
Scrooge
Beroemde verhalen van Dickens zijn de romans ‘Oliver Twist’ en ‘David Copperfield’. Heel bekend is het kerstverhaal ‘A Christmas Carol’, dat gaat over de vrekkige zakenman Ebenezer Scrooge die tijdens kerstnacht wordt bezocht door drie geesten: een uit het verleden, een uit het heden en een van de toekomst. Scrooge komt die nacht tot inzicht en wordt een beter mens. ,,Belangrijk in zijn werk is dat Dickens kritiek uitte op de politiek in Engeland. Hij stelde de misstanden in weeshuizen en in de armenzorg aan de kaak. Verbeterde wetgeving was het gevolg.”
Ieder jaar komen mensen terug voor het zien van ‘A Christmas Carol’. ,,Een bezoeker vertelde: ‘Vroeger gingen we naar de kerk voor een moment van bezinning en nu vinden we dat in dit verhaal.’ Het is dan ook een aangrijpend verhaal. Je ziet in de zaal dat mensen ontroert raken en blij worden met de goede afloop.”
‘A Christmas Carol’ van Charles Dickens door het Dickenstheater. Voor verdere informatie: www.dickenstheater.nl
Vond je dit artikel interessant? Waardeer het!
Goldbergvariaties en Corona
- At augustus 06, 2023
- By Rudolf
- In Klassieke muziek
0
Pianist Martijn Smits combineert al jaren zijn pianomuziek met zijn huisartsenpraktijk in Amsterdam. Ten tijde van de coronapandemie studeerde hij de ‘Goldbergvariaties’ van Bach in.
Een bezige bij noemt hij zichzelf. Dat kan ook niet anders met twee intensieve beroepen waar veel studeren aan vooraf ging. ,,De eerste vier jaar van mijn doctoraal geneeskunde combineerde ik met het Conservatorium in Arnhem en later aan het ‘Sweelinck’ in Amsterdam bij Willem Brons”, vertelt Smits. Toen hij zijn diploma uitvoerend musicus had behaald, is hij zijn coschappen gaan lopen. ,,Dat is heel intensief. De coschappen vragen volledige inzet en zijn alleen fulltime mogelijk.” Hij heeft ruim tien jaar gestudeerd. ,,Dat zou ik zo weer doen. Een sociaal leven had ik wel. Met andere conservatoriumstudenten speelde ik op feesten en partijen salonmuziek en daar verdiende ik wat bij. Het was eigenlijk weinig werk, maar het verdiende goed.” Naast solospel piano, heeft hij veel theater- en kamermuziek gespeeld. Sinds 2014 speelt Smits in het kamermuziekensemble Trio Martinot.
Dicht bij de bron
In 1997 studeerde hij af als basisarts. ,,Je bent dan niet meteen huisarts. Daar is weer een aparte opleiding voor. Ik heb bij een asielzoekerscentrum gewerkt, op de eerste hulp en in de psychiatrie. Als huisarts werk ik drie dagen in de week. Soms iets meer, soms iets minder.” Huisarts zijn in coronatijd is een opgave. ,,In de eerste coronagolf hadden we nauwelijks patiënten, omdat die niet naar de dokter durfden te komen. Met de tweede en derde golf kregen we het goed druk. Nu valt de groep ongevaccineerden om met ernstig zieke jongeren. Telkens is er spanning omdat je mee moet bewegen met de nieuwe maatregelen. Ik heb zelf ook Corona gehad en ben goed hersteld, maar twee dokters die ik ken zijn overleden. Je zit toch dicht op de bron.”
Al heel lang stond de ‘Goldbergvariaties’ (1741) van Johann Sebastian Bach op het wensenlijstje van Smits om in te studeren. Deze compositie is oorspronkelijk geschreven voor klavecimbel en bestaat uit een instrumentale aria waarover Bach dertig ‘klaviervariaties’ schreef. ,,Dit is een werk dat heel veel aandacht en energie vraagt om in te studeren. Ik ben er anderhalf jaar mee bezig geweest. Het is een doorwrocht werk dat technische uitdagingen heeft.”
Emotioneel
Smits omschrijft de ‘Goldbergvariaties’ als een intellectuele en emotionele reis. ,,Het begint met die fantastische aria waar de harmonische begeleiding dient als een blauwdruk voor al die variaties. Als ‘reiziger’ ga je al die variaties door. Je komt hoge bergen tegen en diepe dalen. Er zijn momenten van troost en droefenis, maar ook van vitaliteit en blijdschap. Een levensreis op een gestructureerde manier die ook heel emotioneel is.”
De pianist speelt de ‘Goldbergvariaties’ zonder de gebruikelijke herhalingen. ,,Omdat het concert maar minder dan een uur mag duren speel ik niet extra versieringen. In die toevoegingen laat je bijvoorbeeld de ene keer meer bas horen en de andere keer de tenor. Dat doe ik dus niet. Het stuk biedt mij heel veel en het ligt dicht bij mijn hart.”
Dit artikel lees je gratis. Wil je het waarderen?
Een rood lied zingt
- At juli 27, 2023
- By Rudolf
- In Poëzie
0
Simon Mulder, artistiek leider van het collectief Het Feest der Poëzie stelde een bloemlezing samen van de mooiste gedichten van Herman Gorter. De bundel heet ‘Een rood lied zingt er’. Mulder: ,,Het is een klein boekje van 48 pagina’s, dat prachtig is uitgegeven. De omslag is handgedrukt en het boekje is handgebonden. Het is een spoedcursus Gorter geworden. Er staat een essay in waarin ik uitgebreid de poëzie van Gorter en de cultuurgeschiedenis van zijn tijd uiteenzet. Alle gedichten die ik aanhaal in het essay staan ook vervolgens in het boekje.” Fragmenten uit Gorters gedichten komen onder meer uit ‘Zie ik hou van je’, ‘Mei’ en dan is er nog een mooi deel uit zijn communistisch epos ‘Pan’. ,,Daarnaast staan er nog enkele niet al te bekende gedichten in die ik heel prachtig vind en die representatief zijn voor Gorters poëzie.”
De voordrachtskunstenaar heeft een voorkeur van Gorters gedichtenbundel ‘Verzen’, ,,Daar staan gedichten in waar Gorter de traditionele vaste vorm van gedichten losliet. Het ritme in zijn poëzie werd onregelmatig. Het klopte niet meer precies; het metrum was niet netjes. Soms laat hij dezelfde woorden op elkaar rijmen, maar hij maakte ook nieuwe woorden en beeldspraken. Critici dachten dat hij gek was geworden.” Het gedicht ‘Mijn liefste was dood’ boeit Mulder het meest. ,,Hij beschrijft een mythologische reis naar zijn geliefde die symbool staat voor de oude poëzie die hij moet achterlaten, wat hem ontzettend pijn doet. Het is heel ontroerend.”
Een rood lied zingt er – een keuze uit de gedichten van Herman Gorter, samengesteld en ingeleid door Simon Mulder. Uitgeverij HetMoet, 2021, paperback met flappen, singersteek, boekdruk 48 blz. €15,00. ISBN 9789083131665
Gorters poëzie is vernieuwend
- At juli 27, 2023
- By Rudolf
- In Filmvoorstelling, Overigen, Poëzie
0
‘Een nieuwe lente en een nieuw geluid’ is de eerste regel uit het gedicht ‘Mei’ van Herman Gorter. Een monumentaal gedicht, maar Gorter schreef meer. Met de voorstelling ‘Kom zijn liefste’ zet collectief Het Feest der Poëzie deze Hollandse dichter in het middelpunt.
De Amsterdammer Simon Mulder is oprichter en artistiek leider van Feest der Poëzie. De stichting organiseert voorstellingen met voordracht en muziek en richt zich op dichtkunst, boekdrukkunst en literatuurgeschiedenis. Mulder is voordrachtkunstenaar en heeft net als Herman Gorter (1864-1927) klassieke talen gestudeerd. Hij geeft zelfs les in deze oude talen aan Het Lyceum in Rotterdam.
Zonder versterking
,,Voordrachtskunstenaar is een vergeten ambacht”, vertelt Simon Mulder. ,,De voordrachtskunstenaar Albert Vogel jr. heeft eens gezegd: ‘een acteur beeldt uit en de voordrachtskunstenaar roept op’. Je speelt geen rol maar je staat wel in dienst van de tekst.” Een voordracht behoeft een bepaalde techniek. ,,Sommige teksten worden aangezet gesproken. Het moet verstaanbaar en begrijpelijk zijn voor de luisteraar. Zonder versterking komt de tekst het beste tot zijn recht.”
Gorter, die een aantal jaren in Bussum woonde, behoorde tot de literaire beweging de Tachtigers (ca 1880-1894). ,,Zij wilden vernieuwing van de literatuur en af van de ‘domineedichters’ die alleen nette gedichten maakten voor God, koning en vaderland. De poëzie van de Tachtigers ging over individuele gevoelens in een nieuwe stijl, waarmee ze hun impressies op de best mogelijk manier wilden vertolken. Zij haalden hun inspiratie van de Engelse romantische dichters als Shelley, Byron en Keats.”
Mulder vindt het bijzondere aan Gorters poëzie dat die steeds vernieuwend was. ,,Zijn eerste gedichtenbundel ‘Verzen’ was destijds heel modern. Zelfs nu komt zijn poëzie nog modern over. Hij schreef onder andere gedichten over de natuur en de liefde. Later, toen hij politiek actief werd, bekeerde Gorter zich tot een mystiek soort communisme en ging communistische gedichten maken op een mythologisch niveau. Heel interessant.”
Bewegende filmbeeld
De gemeente Hilversum ondersteunt het collectief met een subsidie voor de literaire Gorter-voorstelling ‘Kom zijn liefste’. ,, Onze voorstelling bestaat uit voordracht, muziek en filmbeelden. Bijzonder is dat wij van het Eye Filmmuseum het enige bewegende filmbeeld van Gorter mochten lenen. Alle aspecten van Gorters werk komen voorbij.”
Er doet een rits aan kunstenaars mee aan deze multidisciplinaire voorstelling. Zo brengt Mulder met soundscape-artiesten Beggar Brahim (elektrische gitaar) en Jesse LaChiffre (klarinet) enkele nummers van de CD ‘Herman Gorter – Verzen 1890’ ten gehore. Vervolgens worden liederen op tekst van Gorter uitgevoerd door Saskia de Man (sopraan), Daan van de Velde (piano) en door sopraan Heleen Oomen samen met haar vader, componist en pianist Antoine Oomen. Tenslotte draagt Mieke van Zonneveld, voorheen stadsdichter van Hilversum, Gorter-geïnspireerde gedichten voor uit haar debuutbundel ‘Leger’.
De voorstelling is laagdrempelig. ,,Misschien dat zijn teksten iets gedateerd aandoen maar Gorters poëzie is heel levendig, beeldend en vooral muzikaal. Ook als je niet veel weet van deze dichter is de voorstelling toegankelijk; een introductie in zijn poëzie.”
‘Kom zijn liefste’ is een multidisciplinaire voorstelling rondom Herman Gorter georganiseerd door collectief Het Feest der Poëzie. Artistiek leider: Simon Mulder
Dit artikel leest u gratis. Kunt het waarderen? Schenk een gift!