Tangomuziek van Bachs Partita

Puristen zullen de wenkbrauwen fronsen bij het zien en horen van de uitzonderlijke combinatie: tangodans op de muziek van Bach. Maar het kan! In de muziektheatervoorstelling ‘Partita’ van muziekgezelschap Musica Extrema en het Internationaal Dans Theater worden onder meer twee bewerkte ‘Partita’s’ van Bach samengevoegd met tango door danskoppel Dominquez.

Artistiek leidster en violiste Tanya Schaap van Musica Extrema weet als geen ander dat tangomuziek verbindt. Ze studeerde klassiek viool aan het Schweelinck Conservatorium in Amsterdam en vervolgens wereldmuziek aan het Conservatorium in Rotterdam. Daar kwam ze ook in aanraking met de Argentijnse tango. Deze mix van krachtige muziek, sensuele dans en gepassioneerde poëzie is ontstaan aan het eind van de negentiende eeuw in de sloppenwijken aan de oevers van de Rio de la Plata in Buenos Aires. Nakomelingen van zwarte slaven mengden hun muziek en dans met die van de seizoenarbeiders en immigranten uit Europa.

Astor Piazolla

,,Ik kreeg op een dag een cassettebandje van Argentijnse muziek en ik was meteen verkocht”, zegt Tanya Schaap. ,,Piazolla kende ik al, maar ik wilde meer tangomuziek horen. Ik ging het verzamelen en dat doe ik nog steeds. Ik ben zelfs naar Argentinië gegaan om tango te studeren bij Fernando Suarez Paz, de eerste violist van het ensemble van Astor Piazolla.”

Een en ander leidde ertoe dat Schaap in 2003 de groep Tango Extremo oprichtte. ,,Al die tijd timmeren wij hard aan de weg. Vanaf 2010 verbreedden wij ons repertoire en veranderden we onze naam in Musica Extrema.” De violiste heeft in samenwerking met het Internationaal Dans Theater meerdere voorstellingen geproduceerd: ‘Tango Mania’ en Tin Pan Alley Parade’; een voorstelling over dansen en muziek uit de jaren twintig.

Jan Rot

,,Het IDT, voorheen Folkloristisch Danstheater, ken ik uit mijn jeugd. Prachtig vond ik de dansen met meisjes in dezelfde kostuums die dan in rijen allemaal gelijk dansen. Dat wilde ik als klein meisje ook graag doen.” Via Jan Rot is ze in contact gekomen met de muziek van Johann Sebastian Bach. Rot heeft Bachs Matthäus Passion hertaald onder de titel ‘Mattheus Passie’. ,,Voor de vijfde keer brengen we zijn ‘Mattheus’. De muziek is helemaal gearrangeerd naar tango en Zuid-Amerikaanse muziek. Er komt altijd een vast publiek op af.”

Voor ‘Partita’ heeft de Duitse componist en musicus Hans Christian Jaenicke twee tango’s geschreven in de stijl van de Bach partita’s. ,,Choreografe Neel Verdoorn kwam met het idee om alleen twee partita’s van Bach te doen met twee dansers. Dat vond ik te eenzijdig en alleen maar vioolsolo te spelen is te intensief. Ik heb er nu zelf een draai aan gegeven.”
Ze vormt samen met pianist Marc Bischoff en Sandor Kem op contrabas een trio. ,,Ik speel wel delen uit de ‘Partita’s’ van Bach maar ook andere stukken van Bach en ook muziek van Händel. Bach was immers een enorme liefhebber van Händels muziek. Tussen de dansen door vertel ik allemaal leuke anekdotes over Bach. Niet de geijkte verhalen, maar dat hij bijvoorbeeld blind werd door een verkeerde behandeling door een oogarts.”

Acrobatiek

Schaap vertelt dat de dansers, het uit Brussel afkomstige koppel Monik en Dante Dominguez, zelf de tangodansen hebben ontworpen. ,,Ze zijn rond de veertig en het is een grappig stel. Ze volgen niet slaafs de voorgeschreven choreografieën, maar vullen zelf ook dingen in. Het zijn dansen waarin zij elkaar aantrekken en afstoten. Zij loopt dan weg en hij gaat er achteraan. Je ziet dus tango, maar ze doen ook aan acrobatiek. Heel erg uitgesproken.”

Wat zullen muziekpuristen van ‘Partita’ vinden? ,,Deze voorstelling is een mooi voorbeeld van ‘out off the box denken’. Dat had ik zelf ook met de ‘Mattheus Passie’ van Jan Rot. Maar ik voel toch een noodzaak om deze muziek op een andere manier te brengen omdat mensen het dat erg leuk vinden. Het is een kruisbestuiving van verschillende disciplines, maar daar pikt iedere kunst- en cultuurliefhebber wel wat van mee. Bovendien is het een leuke aanvulling op het culturele aanbod, zo’n eigenzinnige muziektheatervoorstelling.”

‘Partita’ door Musica Extrema en het Internationaal Dans Theater. www.musicaextrema.nl