Het einde begint in eeuwigheid

Drie jaar lang is prentenmaker Gijs Elzinga (74)in zijn atelier in Muiden bezig geweest om zijn grafisch-poëtisch kunstobject ‘Eindig in eeuwigheid’ te ontwikkelen en vorm te geven. Dit project staat op één strook papier van ruim 15 meter lang en een halve meter hoog. Het zijn figuratieve prenten, veelal in pasteltinten, die hij door middel van gedichten in twee verhaallijnen met elkaar verbond. Eén lijn heet ‘Schepping’; daarin zijn de dagen van de schepping uit de Bijbel verwerkt. De andere lijn heet ‘Jij en ik’. De lange rol wordt opgehangen op een doorzichtig rond scherm, waar inhoud en vorm dan samenkomen. Het unieke prentenobject is te zien in de Grote Kerk in Muiden.

Elzinga heeft een interessante loopbaan in de academische wereld achter de rug. Hij studeerde geneeskunde, werd onder meer hoogleraar fysiologie aan de Vrije Universiteit en eind jaren negentig voorzitter van het programma ter bestrijding van tuberculose bij de World Health Organization (WHO).

proefpers

Hij verrichtte altijd analytisch denkwerk op hoog niveau. Het is verrassend dat zijn prentenmakerij een gevoelskant laat zien en ambachtelijk is. ,,Ik ben vrij handig en het ambachtelijke vind ik leuk om te doen. Ik heb het mijzelf aangeleerd. Door het lezen van stapels boeken verdiepte ik mij in de verschillende technieken van grafiek. Eerst begon ik met afdrukken met een lepel en daarna gebruikte ik een mangel.” Uiteindelijk nam Elzinga een proefpers over afkomstig uit de Staatsdrukkerij. Een proefpers werd vroeger gebruikt voor het afdrukken van één exemplaar als voorbeeld om te kijken of een tekst wel goed was.

,,Gedichten schrijven is ook een ambacht. Je moet wel aanleg hebben en belangstelling voor taal. Maar het is ook heel veel oefenen en nadenken.” Het ontwerp maken was in eerste instantie een analytisch proces. ,,Het thema is eindig en eeuwigheid. Het komt voort uit één van mijn eerder geschreven gedichten: ‘Vuurvogel’. De vuurvogel (Feniks) stort zich in het vuur en iedere vijf eeuwen wordt hij uit het vuur weer opnieuw geboren. Een cyclisch gebeuren. Daarom is de vorm ook belangrijk om de prenten en gedichten op één strook papier te krijgen.”

Scheppingsverhaal

Voor het maken van drukvormen gebruikt Elzinga linoleum gelijmd op betontriplex. Hij zaagt daar dan figuren uit. Als een puzzel haalt hij deze vervolgens uit elkaar om elk stukje apart te bewerken met inkt. ,,Dan kun je dus veel kleuren in één drukgang in een prent krijgen. Elke afdruk op de lange strook moet natuurlijk wel meteen perfect zijn, als het mislukt ben je immers die strook kwijt. ”

‘Eindig in eeuwigheid’ zal op tournee gaan en in meer kerken geëxposeerd worden. ,,Het einde begint altijd opnieuw in eeuwigheid. Dit scheppingsverhaal is meer een soort metafoor van hoe wij hier zijn gekomen en waar gaan we naar toe? Het idee is van alle mensen en tijden, en iedereen kan er vast iets mee.”

‘Eindig in eeuwigheid’ van Gijs Elzinga is te zien in de Grote Kerk in Muiden. www.gijselzinga.nl