Oscar van Hemel was een romanticus

Het is dit jaar 125 jaar geleden dat de Nederlands Vlaamse violist en componist Oscar van Hemel (1892-1981) werd geboren in Antwerpen. Voor het muziekleven van Hilversum in de jaren vijftig en zestig heeft hij veel betekend. Hij schreef talrijke composities voor symfonieorkest, kamermuziekensembles en koren. Om deze ‘vergeten’ componist te eren is er een aantal feestelijke activiteiten georganiseerd. Beginnend op Van Hemels geboortedag op 3 augustus met een carillonconcert op het raadhuis in Hilversum. Een speciaal herdenkingsconcert is op 8 oktober in Muziekcentrum van de Omroep.

Juist toen van Hemel zijn conservatoriumdiploma viool had behaald in 1914, brak op zijn verjaardag 3 augustus de Eerste Wereldoorlog uit. Na een bombardement op Antwerpen vluchtte hij naar Nederland. Met vioollessen en door te musiceren voorzag hij zich in zijn levensonderhoud. In 1918 kreeg hij een vaste aanstelling als docent viool en piano aan de muziekschool in Bergen op Zoom. Van Hemel organiseerde ook kamermuziekconcerten en werkte als muziekrecensent voor dagblad De Zoom. Hij nam compositielessen van componist Willem Pijper en ging zich meer toeleggen op het componeren. In 1949 verhuisde de componist met zijn grote gezin naar Hilversum en daar bleef hij wonen en werken tot zijn dood in 1981.

Nazaten van de componist hebben in 1992 de Stichting Oscar van Hemel opgericht. Eén van hen is Oda Waes- van Hemel, de jongste dochter. Voor haar is het onwennig om over hem te praten. ,,Ik kom uit een groot katholiek gezin. Ik ben het jongste kind van elf kinderen. Ik heb mijn vader niet als jonge man gekend. Toen wij in 1949 aan de Emmastraat in Hilversum kwamen wonen was ik zeven en pas toen hij eind in de zestig was leerde ik hem echt kennen.”

Voor een professioneel componist was hij een laatbloeier. Als hardwerkende violist en docent kwam hij niet tot componeren. Dat was een enorme frustratie voor hem. ,,Mijn moeder, die de organisator was van het gezin, zorgde dat mijn vader werk kreeg in Hilversum. Zijzelf werkte als onderwijzeres en mijn oma, die bij ons inwoonde, deed het huishouden. Het was een groot gezin. We hadden het niet lux, maar er was altijd genoeg te eten.”

Naast de inspanningen van haar moeder dankt Van Hemel zijn carrière ook aan componist Willem Pijper. Rond zijn veertigste (1931-1933) volgde hij compositielessen bij Pijper. Pijper zorgde er met zijn pedagogische vaardigheden voor, dat Van Hemel zich onbelemmerd verder kon ontplooien.

Het latere succes van haar vader, met veel opdrachten voor onder meer de omroep en de gemeente Hilversum, maakte zijn jongste dochter van dichtbij mee. Hij was ook muziekrecensent voor de Gooi- en Eemlander. Haar eigen beroepsleven begon toen ze op haar achttiende het huis verliet en ging werken als verpleegkundige. In het ziekenhuis leerde ze haar man kennen. De laatste twintig jaar heeft ze gewerkt als trouwambtenaar van de gemeentes Hilversum en Bussum. Deze bijzondere functie legt ze eind van dit jaar neer.

Oda Waes-van Hemel omschrijft haar vader als een bescheiden man die soms ongeduldige kon zijn. Hij hechtte veel waarde aan waardering. ,,Hij vond het vreselijk dat zijn werk in de jaren zeventig niet meer werd uitgevoerd. De moderne klassieke muziek vond hij verschrikkelijk. Hij maakte zelf melodieuze muziek en was dol op de muziek van impressionisten als Ravel en Debussy.”

Nu ze zelf ouder is, luistert ze vaker naar de muziek van haar vader. ,,Zijn ‘Tweede vioolconcert’ mag ik graag beluisteren. Ook zijn ‘Eerste’, dat ik weer hoorde en uitgevoerd door zijn kleindochter Muriel van Hemel, vind ik prachtig.” Met enig ontroering vertelt ze: ,,Hij heeft pianostukjes voor mij geschreven, die ik vaak speel, ik denk dan ‘Wat heb je gedacht toen je dit schreef? Hij was een romanticus.’’

125^e herdenkingsjaar Oscar van Hemel voor meer informatie www.oscarvanhemel.nl